Amerika Birleşik Devletleri (ABD) : Otomobil sektörü grevi
Birleşik Otomotiv İşçileri (United Auto Workers - UAW) sendikasi, 15 Eylül tarihinden itibaren, ABD’nin General Motors, Ford ve güncel durumda Stellantis’in bir parçası olan Chrysler olmak üzere, üç büyük tarihi otomobil üreticisiyle bir bilek güreşine girişti, yani bir mücadele başlattı.
UAW ilk kez, bu « üç büyüğü » aynı anda etkileyen bir greve girişmiş oluyordu. Shawn Fain’in geçen ilkbaharda UAW’ın başkanı seçilmesinden bu yana sendika yönetimi 150 bin otomobil sendikası üyesini, 14 Eylül’de sona erecek olan 4 yıllık toplu iş sözleşmelerine yönelik müzakereleri desteklemek için harekete geçmeye hazırlayarak, kavgacı bir üslubu benimsedi.
Sendika, « Üç büyüklerin » Kuzey Amerika pazarında son 10 yılda gerçekleştirdikleri 250 milyar dolarlık kârı ve özellikle de 2008 krizinin ardından işçilerin yaptığı fedakarlıkları ön plana koyarak, üyeleri tarafından geniş çapta paylaşılan talepleri dile getirdi. Önceden öngörülebilir enflasyonla başa çıkmak, geçmiş enflasyonun % 20’sini yakalamak, ayrıca işten çıkarılıp daha sonra daha düşük ücretlerle yeniden işe alınan işçilerin uğradığı kayıpları telafi etmek için, gelecek dört yıl içinde ücretlerde % 46’lık bir artış yapılmasını talep ediyor. Sendika ayrıca, işverenlerin baskısıyla 2007 yılında terkedilen, enflasyonu denkleştirici tazminatın (COLA) yeniden uygulamaya konulmasını istiyor. Sonuç olarak, UAW, emekçilerin birliği adına, istisnai statü (statut dérogatoire) [Dérogation : sözleşmeye dayalı, yasal veya idari bir kuralın uygulanmasına getirilen bir istisna anlamını içeriyor - ÇN - ] birlikte çalıştığı iş arkadaşlarından çok daha az maaş ödenen, aynı emeklilik maaşı veya sağlık sigortasından yararlanamayan yeni işe alınan çalışanların ve geçici işçilerin bildiği, önceki sözleşmelerde kabul edilen « üçüncü taraf, üçüncü kişi » statüsü uygulamasına da son verilmesini istiyor.
UAW, bu son aylarda sendikaların en büyük şirketlere dayattıkları 1930’lu yıllardaki fabrika işgalleriyle birlikte yapılan grevleri hatırlatarak, bu talepleri kitlelere benimsetti ve yaydı. UAW’ın yöneticileri « bir neslin mücadelesi’ne » vurgu yaparak yeniden işçi sınıfından bahsetmeye başladılar. Hiç kuşku yok ki, UAW’ın üyelerinin büyük çoğunluğu, sendikalarının taleplerine katılıyor, bu taleplerde kendilerini buluyorlar ve üretici patronlara diz çöktürmek ve taleplerini elde etmek için büyük bir grevin gerekli olduğunu biliyorlar. Diğer yandan, işverenler ve onların siyasi temsilcileri ise bu talepleri aşırı olarak nitelendiriyor ve grevin ekonomiyi tehlikeye düşüreceğini ileri sürüyor, iddia ediyorlardı. Bununla birlikte, yokedilen onbinlerce iş olanağının yeniden yaratılması söz konusu bile olmuyor, bu ise patronların üretilen her otomobilden daha fazla kâr elde etmesini sağlıyor ve biriken devasa kârları açıklıyor. İşçilerin sağlığını bozan aşırı yorucu çalışma saatlerinin ve üretim bantlarının hızının azaltılması da söz konusu olmuyor.
Sendika yöneticileri sendika üyelerinin oylamasına sunabilecekleri sözleşmeleri elde etmeden önce, grevci baskıyı giderek aşamalı bir biçimde arttırmak isterken, « üç büyük » ise şu an için, UAW’ın müzakere heyetine sadece kırıntılar teklif ettiler. Grev, sadece bu sözleşmelerin yenilendiği anlarda yasal kabul ediliyor ve sendikanın grev fonu grevcilere kısmen tazminat öderken, ve şu an için sendika üyelerinin yalnızca küçük bir kısmı eyleme çağrıldı. UAW, grevi yalnızca « üç büyüğün » her birindeki sadece bir fabrikada, 13 bin grevistin her birini sadece haftada bir defa harekete geçiren dönüşümlü grev gözcüleriyle örgütlüyor. Shawn Fain’nin, Wall Street’teki mali hissedarları tarafından desteklenen, milyarlık zengin otomobil üreticilerinin karşısında konumunu güçlendirmek için uyguladığı taktikte, Fain, UAW’ın üyelerini, sendika yeni fabrikaların greve katılması çağrısında bulunduğunda, yanıt vermek üzere hazır olmaları gerektiği konusunda da uyardı.
UAW’ın yöneticileri, inisiyatifi ellerinde bulunan bu hareketi baştan sona kontrol ediyorlar. Sendika üyesi emekçilere bu grevin uygunluğu konusunda danışıldı ve emekçiler grevin uygulanışı tamamen onların kontrolünden çıkmış olsa bile, onu onayladılar. Hatta bu greve, kuşkusuz, UAW’ın saflarının ötesinde de sempatiyle bakılıyordu. Otomotiv sanayi işçileri, sendikalı olsun ya da olmasınlar bütün çalışma dünyasında müttefikler bulabilirler. (21.09.23 LO)
