Kozlu madencileri
73 yıl önce 9 mart sabahı insanca bir yaşam için mücadele demişti Kozlu madencileri.
Bugün alınacak çok ders var mücadele tarihimizden..
İşçiler Kozlu’ya indiler. Zonguldak’ın bütün giriş ve çıkışlarını kapadılar. Resmi daireler kapatıldı. Çevre illerden takviye birlikler getirildi. İşçilerin üzerinden jetler uçuruldu. Jet uçakları bildiri atıyorlardı…
Gazeteler maden işçilerinin direnişini işte böyle duyuruyorlardı. Çünkü işçiler patronların dayatmasına baş kaldırıyor sendika yöneticilerinin hareketsizliğine karşılık hesap soruyorlardı..
Karadon İşletmesine bağlı Gelik Bölümünde 1500 maden işçisi, işçilere dağıtılan 5 milyon tutarındaki yevmiye zammının (liyakat zammı) uygun dağıtılmadığı gerekçesiyle gece vardiyasında ocaklara inmediler. Liyakat zammı, kömür havzasında çalışan mühendislere, şef ve çavuşlara, sendika ve idari yönetime yakın işçilere dağıtılan bir paraydı. Olayları bastırmak için bir jandarma birliğiyle bölgeye gelen Zonguldak Valisi, maden işçilerinin kurduğu barikatların önünde bir konuşma yaparak direnişçilerden işbaşı yapmalarını istedi. Ancak öfkeli madencilerin kazma ve küreklerle üstüne yürümesi üzerine jandarma geri çekildi, Vali kaçtı.
Direniş ertesi gün gündüz vardiyasında, Kilimli ve Karadon ocaklarına da yayıldı. Madenciler, kuyu başlarını tuttular, trenle gelenleri trenden indirmediler. Gelik havzasında yakılan direniş ateşi, Üzülmez’e bağlı Çaydamar ocağına da sıçradı.
12 Mart günü Kozlu’ya getirilen askeri birlikler işçilerin üzerine sürüldü; toplu halde bulunan işçilerin üzerine ateş açıldı. Maden işçileri Satılmış Tepe ve Mehmet Çavdar jandarma kurşunuyla katledildiler.
Bir kömür, bir uzak, bir kara, bir derin,
Ellerin, yeraltında yitmiş kocaman ellerin.
Yıllarca çalışırsın, gündeliğin on lira,
Açsın, susar kuyular bağıra bağıra
Ko yamyassı ayakların balçık toprağa girsin,
Kim yürürse öldürürler bilirsin.
Zonguldak ölü iki gecede gecede diri bir,
Zonguldak bir Türkiye, bir aç Türkiye değil midir?
Tanrı yeryüzünündür, bir pay düşmez sana,
Sen yeraltındasın, Tanrısızsın, anlasana..
MİB’den 04.07.2023
