Cephe birliği ve farklı çıkarlar
24 ve 25 Mart’ta Brüksel’de düzenlenen Avrupa Konseyi sırasında, Avrupa Birliği’ne (AB) üye 27 ülkenin temsilcileri Ukrayna’daki savaşın sonuçları konusunda ortak pozisyonlar belirlemeye çalışacaklardı. Çoğu alanda, çok genel niyet beyanlarının ötesine geçmeyi çok zor buldular.
Enerji fiyatlarındaki artışı sınırlamaya çalışmak için bulunan çözüm, ortak gaz satın almak olacaktır.
Gerçekte, bu oybirliği olmaktan uzaktır. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, "Almanya ve diğer ülkeler herhangi bir müdahalecilik konusunda çok şüpheci olmaya devam ediyor, fiyatlar üzerinde kalıcı bir etki yaratmadan tedariklerimizi tehlikeye atma riskiyle karşı karşıyayız" dedi.
Ayrıca şüpheciler arasında Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Avrupa pazarının "karmaşık olduğu ve bölgeler arasında büyük farklılıklar bulunan binlerce sözleşmeyi, yüzlerce oyuncuyu kapsadığı" konusunda ısrar etti.
Avrupa pazarında toptan satış fiyatının sabitlenmesi başka bir çatışma konusudur. Macron, nükleer kaynaklı elektriği daha fazla hesaba katmak için elektriğin toptan satış fiyatını doğal gaz fiyatından ayırmanın gerekli olduğunu söyledi.
Böyle bir değişiklik elbette büyük bir nükleer filoya sahip olan Fransa’ya ve o zamana kadar kendisine oldukça düşman olan Almanya’ya çok daha az fayda sağlayacaktır. Ve hiçbir şey, gaz fiyatlarındaki artışa rağmen, bunun değiştiğini göstermiyor.
Son olarak, Avrupa Konseyi, önümüzdeki on yıl boyunca AB’nin savunma ve güvenlik politikasının ana hatlarını tanımlaması gereken bir metin olan "stratejik pusula" yı kabul etti.
AB Dışişleri ve Güvenlik Yüksek Temsilcisi bunu büyük bir dönüm noktası olarak gördüğünü iddia etti. Gerçekte, dağ bir fare doğurdu: ortak bir ordu öngörmekten uzak olan belge, kendisini "2025 yılına kadar" 5.000 askerden oluşan hızlı bir dağıtım gücü öngörmekle sınırlandırıyor. Doğru, devletler askeri harcamaları artırmayı kabul etti. Ancak, her biri bütçesini ve kararlarını kontrol altında tutarken, ortak bir pusula yoktur ve çıkarların karşıtlıkları hızla devralır.
Almanya ordusunu daha iyi donatmak için yüz milyar avro ilan ederse, Amerikan F35 savaş uçakları, Boeing’den P8 deniz devriye uçağı satın alacak. Bu, örneğin ünlü Dassault Rafale gibi Avrupa ekipmanlarını küçümsemektir.
Ortak bir kimliğe yol açmaktan çok, her kriz az çok şiddetlenen bir iktidar mücadelesine yol açar. Enerji meselesinde veya savunma meselesinde, Avrupa Birliği üye devletleri sürekli olarak ulusal çıkarlarını, yani en güçlü kapitalistlerinin çıkarlarını tatmin edecek tavizler bulmalıdır.
Onlar için Avrupa Birliği, birbirleriyle savaşmaktan asla vazgeçmedikleri bir arenadır. Ukrayna’daki savaşın sonuçları bu çıkarları giderek farklılaştırabilir.
(30.03.2022 LO)