Ana sayfa > Arşiv > Arşiv 2013 > Sınıf Mücadelesi Sayı : 184 - 4 Ekim 2013 > Anma... Anma... Anma...
Cumhuriyet; nereden nereye?
29 Ekim’de cumhuriyetin kuruluş yıl dönümü kutlanacak. Son yıllarda yapıldığı gibi pahalı gösteriler, eğlenceler ve kitlelerin gözünü boyamak için bazı açılışlar yapılacak.
Siyasetçiler, bol bol nutuk atıp bir sonraki yıl için yüzüncü yıl dönümü için belki bazıları daha da gaza gelip bininci yıl dönümü için çağrılar yapacak.
Osmanlı devletinin çürümüş feodal düzeninden, burjuvazinin hakimiyeti olan kapitalist düzenine geçmeyi sağladığı için Türk burjuvazisi, cumhuriyete bağlı. Cumhuriyet, Türk burjuvazisine, rakipleri olmadan, sırtından zenginleşebileceği bir emekçi ve köylü kitlesi, en azından başlangıçta rakiplerini dışarıda bırakan talan edebileceği bir zenginlik alanı sağladı.
Ancak burjuvazinin ekonomik ve siyasi sistemi olan cumhuriyet emekçiler kitlesi ve halklar için yanı anlama gelmiyor. Cumhuriyetin üzerinde kurulduğu temellerin önemli bir kısmı ya itibar görmüyor ya da sorunlara neden oluyor.
En büyük sorunu, cumhuriyetin temeli olan Türk milliyetçiliği yarattı ve hala daha sürdürüyor. Cumhuriyetin başından beri Kürtlerin katledilmesi, yok sayılması bugün herkesin kabul ettiği büyük bir vahşet.
Cumhuriyetin temellerinden sayılan laiklik de artık gözden düşmüş durumda. Bugün laik olmak değil, din özgürlüğünü savunmak, demokratik kabul ediliyor.
Ekonominin devlet eliyle yönlendirilmesi, çoktan yerin dibine batırıldı. Kısacası cumhuriyetin temel ilkeleri, okullarda çocuklara ezberletilen ancak yaşamda tam tersi yapılan birkaç laftan ibaret.
Cumhuriyetin hedefleri de bir türlü tutturulamıyor. Okur-yazar sayısı bile çok daha sonra cumhuriyet olmuş bazı devletlerin gerisinde. Kadınları öne çıkarmayı hedeflemiş cumhuriyet için bu açıdan durum durum daha vahim. Değil kadınların seçilmesi, babaları ve kocaları tarafından öldürülmeden hayatta kalmaları zor.
Muasır medeniyetlere de ulaşamadık. İnsani gelişmişlik açısından, dünya sıralamasında gerileye devam ediyoruz. Hatta bunun da ötesinde yöneticilerin yüzü artık batıya değil, büyük oranda doğuya dönük.
Cumhuriyetin kuruluşundaki aynı sosyal sorunlar; yoksulluk, kimsesizlerin bakımı, sağlık hizmetlerine ulaşamama, şehirlerde altyapı eksikliği, uygun konut eksikliği devam ediyor. Sadece bugünkü standartlar ve biçim değişti ama sorunlar varlığını koruyor.
Temel değişim cumhuriyetin olanakların yararlanarak, ülkeyi aşıp dünya çapında palazlanma yolunu tutan büyük patronlarda oldu. Ve onlara hizmet eden dar bir siyasi ve bilim, sanat çevresinde.
Milyonlarca emekçinin, Kürt halkının, daha iyi bir yaşam için verdiği çabanın karşılığında cumhuriyetin hiç de başarılı olmadığını, emeğin karşılığının alınmasını sağlayacak bir düzen olamayacağını söylemek yerinde olacak. Bu nedene cumhuriyetin yıl dönümü bir kutlamayı değil, neden olduğu acıları hatırlatmaya yarıyor.
