Senegal : Hayat pahalılığına karşı bir protesto daha
Senegal’de emekçiler, pirinç, yağ, ekmek ve süttozu gibi gıda fiyatının aşırı yükselmesi nedeniyle beslenme zorluğu yaşıyor. 26 Nisan günü, Dakar sokaklarında 5, 6 bin kişi yeniden protesto gösterisi yaptı. Muhalif partilerin insiyatifi ile yapılan gösteri, hayat pahalılığını ve bölgesel belediye seçiminin ertelenmesini protesto etti. Çoğu gösterici, «açız, yeter» yazan tişört giymişti. Boş pirinç torbalarını ve tencereleri salladılar.
Durum doğal değil. Senegal’de pirinç yetiştirmek için yeterince su ve toprak var. «Senegal’in tahıl ambarı» diye adlandırılan Casamance’da bile pirinç ithal ediliyor. Çünkü, bu bölgede 20 yıldır devam eden iç savaş nedeniyle köylüler topraklarını terk edip şehirlerde sığınmaya zorlandı. Topraklarının büyük çoğunluğu mayın alanlarına dönüştü.
Casamance dışında, hem toprağın hem de suyun bol olduğu nehir bölgesi var. Ancak buralarda da köylü, temel gıda ürünü yetiştirmek yerine tamamıyla ihracata yönelik fıstık gibi ürünleri yetiştirmeye zorlanıyor. Bu tip üretim devlete döviz kazandırıyor. Devlet ise, pirinç yetiştirmek yerine ticari anlamda daha iyi olacağını düşünerek ithal etmeyi yeğliyor.
Abdou Diouf’un başkanlığı sırasında pirinç ithali Diouf’un ailesinin tekelindeydi. Aile, ne kadar çok ithal ederse o kadar zenginleşiyordu. Böylece pirinç giderek ortadan kayboldu. Devlet, fıstık üretimini desteklemek üzere teknisyen, tohum, gübre bulmayı bilirken, yaşam için gerekli yiyeceklerin üretilmesi yöneticilerin gözünde kazançlı, karlı olmadığı için bir kenara bırakıldı. Bağımsızlıktan itibaren birbirini izleyen hükümetler, her alanda Fransız sömürgeciliğinin Senegal’e dayattıklarını sürdürmekten başka bir şey yapmadı.
Senegal’de, biraz bu konuya eğilselerdi fazla bir güçlük çekilmeden pirinç üretilebilirdi. Senegal ayrıca örneğin temel olan gıda maddeleri üzerinden alınan gümrük vergilerini azaltarak, toptancı tüccarların, perakendecilerin, nakliyecilerin ürün üzerinden aldıkları kar marjlarını azaltmaya zorlayarak fiyatı etkileyebilirdi. Hatta, isteselerdi özellikle en alt basamaklardan başlayarak ücretler arttırılabilirdi. Ancak hükümet eğer zorlanmazsa, bunların hiçbirini yapmayacaktır. LO (23.05.2008)
