Metal işçilerinin sözleşmesinde ileri bir adım
2010-2012 metal işkolu toplu sözleşmesinde 21 yıl aradan sonra bazı işyerlerinde greve çıkıldı.
Metal işkolunda en çok üyesi olan sendika Türk-İş’e bağlı olan Türk Metal’dir. Türk Metal, sürekli olarak patronlarla kapalı kapılar ardında gizli görüşmeler ve anlaşmalar yapıyor; ne işçinin ne aynı işkolunda örgütlü diğer sendikaların taleplerini dikkate alıyor ne de dayanışma gösteriyor.
Bu genel tavır 12 Eylül 1980 askeri darbesinden beri sürüyor.
DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş ile Hak-İş’e bağlı Çelik-İş, Türk Metal’in imzaladığı sözleşme dışında başka bir sözleşme yapamayacakları fikrini yayıyorlardı.
Her şeye rağmen çok geri sözleşmeye imza attıldığında metal işçileri tepkilerini çeşitli şekillerde dile getirdiler. Hatta bir seferinde Türk Metal’i protesto etmek için toplu olarak sendikadan istifa edip Birleşik Metal’e geçmek istediler. Ancak sendika bürokratları arasındaki dayanışma gereği, Birleşik Metal, kendisine gelmek isteyen işçilerin noter masraflarını ödemeyerek, işçileri geri çevirdi.
Türk Metal sendikası, kamuda ve büyük otomobil fabrikalarında örgütlü. Bu nedenle kadrolu işçilerin ücreti, küçük fabrikalara göre daha yüksek. Ancak bu fabrikalarda taşeron yaygınlaşıyor. Birleşik Metal ise daha çok küçük ve orta boy fabrikalarda örgütlü. Gurup sözleşmesi yapılmasına rağmen, fabrikalar sınıflandırılıyor ve zam oranları farklı oluyor. Zam oranının belirlendiği gurup sözleşmesinden sonra her fabrika, kendi sözleşmesini yapıyor.
Bu yıl, Türk Metal, MESS ile gurup sözleşmesini imzaladıktan sonra, her zamanki gibi Birleşik Metal aynı sözleşmeyi imzalamadı ve grev aşamasına gelindi.
Sendika greve çıkma gerekçelerini şöyle açıkladı:
1- Yüzde 5,35 zam oranı düşüktür, 2009′un ikinci yarısından itibaren ama özellikle 2010 yılındaki metal işkolundaki büyümenin karşılığı değildir.
2- Her işyerine farklı zam uygulaması, aynı saat ücretini alan ancak farklı işyerlerinde çalışan işçilerin farklı zamlar almalarına neden olmaktadır.
3- İş Kanunu’ndaki değişiklikler ve hükümetin taslakları toplu iş sözleşmesinin imzalanmasından sonra tarafların iradelerinin dışında değişmesine yol açma tehlikesi taşımaktadır.
Yani düşük ücret, ücretlendirme sistemindeki adaletsizlik ve kıdem tazminatı ile ilgili belirsizlik sebebiyle greve giden Birleşik Metal, 28 işyerinde grev ilan etmişti. 14 işyerinde Metal Sanayicileri Sendikası (MESS) fabrikalardaki çalışanları grev oylamasına zorladı. 7 fabrikada ‘greve evet’ kararı çıktı ve grev tarihleri asıldı. Bir işyerinde ise mahkeme kararıyla grev ertelendi.
İşyerlerinin bazılarında greve çıkılmadan, bazılarında grevin ilk günlerinde patronun geri adım atmasıyla sözleşme imzalandı. Bunlardan biri olan 1.700 işçinin çalıştığı Areva, Alston ve Shinder fabrikalarında saat ücretine 51 kuruş zamla sözleşme imzalandı. Gurup toplu sözleşmesinde, 30 kuruşluk zam öngörülüyordu.
Yine Birleşik Metal’in greve başladığı ilk yer olan Doruk Süsler’de çalışan 600 işçinin saat ücretine 44 ile 109 kuruş arasında zam, düşük sosyal hakların iyileştirilmesi kazanıldı.
Birleşik Metal grev sözü ettiği tüm işyerlerinde kazanım elde etti. İşçiler, yıllardır haklı olarak zorladıkları sendikanın biraz çabasıyla zam aldılar. Ancak tüm sorunları giderilmiş değil. Bu kazanımlar ve onları elde etme yolu, hangi sendikada örgütlü olursa olsun tüm metal işçilerine bir örnek oldu. (04.05.11)
