Sinif Mucadelesi

Salvador : Cumhurbaşkanlığı seçimini sol kazandı

Cuma 10 Nisan 2009

Orta Amerika ülkelerinden biri olan Salvador’da cumhurbaşkanlığı seçimini, Salvador solunun başlıca partisi Farabundo Marti Ulusal Kurtuluş Cephesi’nin (FMLN) adayı M. Funes kazandı. Sağ böylece, 1992 yılındaki iç savaştan beri ilk defa yenilmiş oldu.

Salvador, 1980 yılından 1992’ye kadar iç savaşa sahne oldu. Gerici ve antikomünist sağ, büyük mülk sahiplerinin hizmetine Kontra adıyla anılan ölüm müfrezelerini sunan ABD’nin politik ve askeri desteği sayesinde zafer kazandı. Bu savaş daha başlangıcından itibaren mülk sahiplerinin küçük köylülere karşı yürüttükleri terörle damgalandı. Öyle ki 6 milyon nüfusu olan ülkede 75 bin kişi öldürüldü, bunun 35 bini sivil halktı.

Köylüler, ancak kontranın katillerinden kaçarak, komşu ülkelere sığınarak sağ kalabildiler.

İç savaşla damgalanan, 1992’den sonra normal bir yaşama başlama zorluğu çeken köylü toplulukları, iç savaştan sonra terhis olan askerlerinin toprak satın alıp yerleşmeleriyle oluşan topluluklarla aynı özlemleri paylaşıyor. Yoksul sınıfların özlemleri korkunç boyutlarda.
Salvador son 20 yılda, su, sağlık, eğitim gibi sosyal hizmetlerin özelleştirilmesiyle ayrıca harap oldu. Buna, yaşam için gerekli maddeler, yiyecek ve petrol fiyatında patlama derecesinde yükseliş eklendi.

Örneğin konserve fasulyenin fiyatı iki yılda üç katına çıktı. Temel ürünlerin fiyatı, ABD’dekinden çok daha pahalı. Salvadorluların yaşam düzeyi yoksulluk eşiğinin çok altına düştü. Aynı zamanda çetelerin suç oranı arttı. Daha karanlık bir tablo olmamasının nedeni, ülke dışına, örneğin ABD’ye göç eden Salvadorluların ülkedeki yakınlarına para göndermeleridir.

FMLN, 1932 yılında öldürülen Salvadorlu komünist bir yöneticinin adını taşıyor. Marti, komünist partinin katıldığı bir köylü ayaklanması sırasında öldürüldü. Ancak partinin günümüzdeki yöneticisinin ne 1930’lardaki komünizmle ne de 1980’lerdeki iç savaşla bir ilgisi var.

Amerikan CNN kanalının eski muhabiri ve tanınmış bir televizyon sunucusu olan bu gazeteci, kendinden önceki yöneticilerin seçim sırasındaki radikal söylemlerini çoktan terk etti. Cephe, şu anda saflarında gerillaları bulundursa da, bunların çoğu, Salvadorlu mülk sahibi sınıfın ekonomik egemenliğini sorgulamadan yönetmekten başka bir istekleri yok.

Cephenin tabanındakiler, Chavez’in sosyal alanda gerçekleştirdiklerini düşlüyor, ancak üst düzey, Brezilya’nın Lula’sından, Arjantin’in Kirchner’inden veya İspanya’nın Zapatero’sundan esinleniliyor. New York Üniversitesi’nden ekonomi politik yüksek lisans diplomalı, eski bir gerilla şefi Sigfrido Reyes «Bütün politik hareketler, bütün sosyal yapılanmalar değişiyor. Biz sadece emekçileri değil aynı zamanda da ülkemizde yatırım yapma tehlikesini üstlenen şirketleri de temsil ediyoruz» diyor. Ancak aynı anda iki efendiye hizmet etmek imkansızdır.

Funes’in danışmanlarından biri olan Hato Hasbun «İmzalanmış olan uluslararası anlaşmalara saygılı olmalıyız. Sorumluluk sahibi bir hükümet olmak istiyoruz» diye öngörüde bulundu.

Oysa Salvador ekonomisi ABD’nin desteklediği kontraların zaferinden beri, ABD’nin egemenliği altında. Salvador’un kendine özgü bir parası yok ve bütün işlemlerde dolar kullanılıyor. Salvador, Amerika’nın Irak’a müdahalesine katılan Latin Amerika ülkeleri arasında, burada en uzun süre kalanı ve 200 askerden oluşan birliğini kısa bir süre önce geri çekti.

Funes’in zaferi, bu zaferde «Karayipler ve bütün Latin Amerika’daki dipten gelen dalgayı» gören Hugo Chavez tarafından selamlandı. Ancak Funes, «Salvador yeni bir değişiklik döneminin şafağında» açıklamasını yapsa da, bu değişiklikten Chaves’in Venezuella’sından daha çok Lula’nın Brezilya’sını kopya etmeyi anladığını da belirtti.

CNN’in eski gazetecisi, Washington’a birçok ziyaret yaptı, burada sorumlularla görüştü ve seçimden önce ABD’nin Salvador’un müttefiki kalacağını açıkladı.

Funes’in doların ulusal para olarak kalacağını açıklayarak mali çevrelere güven vermeye çalışması da şaşılacak şey değil. Bunun karşılığında, işbirliği yapmaya hazır olduğunu açıklayan yeni ABD Cumhurbaşkanının ve Washington’un kutlamalarını aldı.

Seçimde yenilen rakibi, FBI tarafından eğitilen polis şefi R. Avila’ya gelince, muhalefette «yapıcı» olacağına söz verdi. Avila’nın partisi Arena, kontra askerleri tarafından eğitildi. Özellikle, 1992 yılında ölen ölüm müfrezelerinin şefi Binbaşı d’Aubuisson, 1980 yılında başpiskopos Romero’nun öldürülmesini tertiplemesiyle tanınır.

Sonuçların açıklanmasıyla Funes taraftarları sevinçlerini çılgınca açığa vurdular ve kırmızı giysilerle, ellerinde bayraklarla sokağa döküldüler. Ancak emekçilerin özlemini duydukları değişiklik, eğer işçi sınıfı kendisini dayatmazsa, daha çok uzun beklenme tehlikesiyle karşı karşıya. LO (27.03.2009)


Ana sayfa | İletişim | Site planı | |

Site yaşamını izle tr  Site yaşamını izle Arşiv  Site yaşamını izle Arşiv 2009  Site yaşamını izle Sınıf Mücadelesi Sayı : 130 - 3 Nisan 2009  Site yaşamını izle Uluslararası Gündem   ?