Sinif Mucadelesi
Birmanya

İşçiler diktatörlüğe karşı

Cumartesi 10 Nisan 2021

2016’dan beri iktidarda olan Aung San Suu Kyi’yi hapse atan 1 Şubat darbesi Birmanya halkının sert tepkisini uyandırdı. Artan baskı şimdiden en az 183 protestocuyu öldürdü ve muhalif hareketi durdurmayı başaramadan binlerce tutuklamaya yol açtı.

Sadece 14 Mart’ta işgal ettiği Hlaing Tharyar sanayi bölgesinde barikatları yakan ve gelişigüzel ateş açan ordu en az 50 kişi yiöldürdü. Orada ve diğer işçi kantonlarında sıkıyönetim ilan edildi. Aslında baskı özellikle işçilerin yoğun olduğu yerleşimleri etkiliyor çünkü işçiler, özellikle de genç tekstil işçileri protestolarda önemli rol oynuyor. Öldürülenler arasında askeri cuntada iş bırakan demiryolu işçileri, devlet memurları, banka işçileri vardı.

Eski İngiliz sömürgesi olan Birmanya veya Myanmar, dünyanın en fakir ülkeleri arasında. Ancak sanayisi son on yılda hızla büyüdü. Doğal kaynakların eski sömürüsüne ek olarak, 2000’li yılların sonundan itibaren hafif sanayiye, günde yaklaşık 3 dolarlık düşük ücretin çektiği çok miktarda sermaye yatırıldı.

Adidas, Benetton, C&A, Gap, H&M, Lidl, Primark gibi büyük hazır giyim markaları şimdi üretimi Çin veya Singapur merkezli şirketler aracılığıyla yapıyor. Bugün tekstil ve gıda işleme sanayisi, 54 milyonluk ülkede çoğu kadın olmak üzere en az bir milyon işçi çalıştırıyor.

Birmanya işçi sınıfı bu nedenle son on yılda çok hızlı büyüdü. Bunun içinde, 2008’in Nargis Kasırgası’nın kamulaştırmaları ve kriz nedeniyle yaşadıkları yerlerden sürülen, kırlara doğru göç etmek zorunda bulunan birçok köylü var. Bunlar “iç göçmen” olarak tanımlanıyor ve şehirlerin eteklerindeki derme çatma yerlerde yaşıyorlar. Son dönemde çok sayıda grev yaptılar, savaştılar ve sendikalar kurdular. Darbeden önce bile birçok fabrika, özellikle sendikalı işçileri, toplu tensikat için sağlık krizinden yararlandı ve ordu, grevleri durdurmak ve örgütleyicileri tutuklamak için zaten müdahale ediyordu.

Eylemcilerin ifadelerine göre darbe ilanı işçilere yönelik doğrudan bir tehdit olarak yaşandı. Sanayi bölgesindeki bir işçi, “Askerin iktidarı ele geçirmesi ile birşey değişmeyecek, eskisi gibi yani sanki haklarımızı kaybetmişiz gibi olacak, işverenler işçilere baskı yapacak ve ücretleri düşürecek. Ben yeni düzenden bunu bekliyorum” diyordu.

6 Şubat’ta grev yapma ve sivil itaatsizlik çağrılarının ardından diktatörlüğe karşı ilk açık gösterilerden biri yapıldı. Bir sendika militanının ifadesiyle gösteriyi başlatan işçilerdi: “Tüm işçiler için bir toplantı düzenledik ve işçi hakları, diktatörlük altında kaybettiğimiz hakları konuşmaya başladık. 5 Şubat’ta işçiler yürümeye karar verdi.”
Bir başka kadın militana göre: “Hlaing Tharyar’da yaklaşık üç yüz fabrika var. Hemen hepsi katıldı. İçeride bir sendika varken, grevi örgütledi ve tüm işçiler katıldı. Sendikasız fabrikalarda, işçilere bireysel izin verildi ve ayrıca protestoya katıldılar. Yani kalabalık çok büyüktü.”
Çin sendika bülteni olan Çin İşçi Bülteni, şimdiye kadar hiçbir greve katılmamış birinden alıntı yaptı: “Darbeden sonraki ilk günlerde bize önderlik edecek ve orduyu kınayacak birini bekliyorduk: Hazır giyim işçileri, kurşun ve coplarla karşı karşıya gelme tehlikesine rağmen sokaklara dökülüyordu ve bize de aynısını yapma cesareti verdiler.”

Elbette gelen küçük bilgiyle Birmanya işçi sınıfının seferberlik derecesini ve bilinç düzeyini ölçmek zor. Bir kısmının darbeyi daha fazla sömürü tehdidi olarak gördüğü ve buna kendi başlarına tepki vermeye karar verdikleri açık. Benzer şekilde Bogard Lingerie’den bir işçi şunları söyledi: “Bizim için öncelik diktatörü devirmek olmalı. Askeri yönetim altında biz işçiler için hiçbir hak olmayacaktır.”

1 Şubat askeri darbesi Aung San Suu Kyi’i başbakanı olduğu ve pek de uzun ömürlü olamayan sivil hükümetin sonunu getirdi. Aung San Suu Kyi ordunun isteklerinin karşısında sürekli geri adım atıyordu: O derece ki müslüman Rohyna halkının katledilmesini haklı çıkarmaya çalışmıştı. Bu tutumu ordunun sözde “demokrasiye dönüş” adımlarını durdurmasına sebep oldu. Ulusal Demokrasi Ligi partisi şu an eylem için çağrı yapıyor olsa bile aslında hiçbir zaman ordunun kuvvetine karşı koymaya niyetli değil.

Bu hareketlilikteki tek gerçek umut, işçiler kendi çıkarları için harekete geçip farklı burjuva partiler için bir eylem gücü olmaya karşı çıktıklarında ortaya çıkacak. LO (25.03.21)


Ana sayfa | İletişim | Site planı | |

Site yaşamını izle tr  Site yaşamını izle Arşiv  Site yaşamını izle Arşiv 2021  Site yaşamını izle Sınıf Mücadelesi Sayı: 271 - 9 Nisan 2021  Site yaşamını izle Uluslararası Gündem   ?