Ana sayfa > Arşiv > Arşiv 2015 > Sınıf Mücadelesi Sayı : 210 - 6 Aralık 2015 > Güncel... Güncel... Güncel...
Tiyatro zamanı
Şehir tiyatrolarında, sahnelenen farklı konularda bir çok oyun var. Bu oyunlardan en eskisi Rus yazar Maksim Gorki’nin 1901 yılında yazdığı Türkiye’de 1936 yılından beri aralıklarla gösterime giren “Ayaktakımı Arasında” isimli oyundur.
“Ayaktakımı Arasında” adında söylendiği gibi ekonomik ve sosyal açıdan en dipte yaşayanların, umutlarına karşı çaresizliklerini kimi zaman güldüren bir hüzünle anlatıyor. Ve Gorki, yukarıya çıkmadıkça yani yeni bir yol seçmedikçe, sadece hayal kurarak, konuşarak, fırsatçılıkla ve sorhoşlukla yaşamlarının gittikçe daha dibe battığını, hatta söndüğünü anlatıyor.
Çoğu zaman düşünmediğimiz, aklımıza getirmediğimiz “en alttakiler” geçmişteki Rusya’da kalmadı, etrafımızda yaşamaya devam ediyorlar aslında.
“Kabare” isimle oyun ise, isminin çağrıştıracağı biçimde, eğlenceyle ilgili değil.
Amerikalı yazar Joe Masteroff tarafından yazılan, filmi çekilen öykü. Edebiyat ödülü, 1972’de çekilen filmi de sinema ödülü aldı.
Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra büyük bir buhran içerisindeki Almanya’nın Berlin şehrinde geçen hikayede, yaşananların acı yönleri gün yüzüne çıkarılırken zamanın siyasi düşünceleri de eğlence ile birlikte veriliyor.
Amerikalı bir yazarla, kabare oyuncusu arasındaki aşk ilişkisi öyküsünden, Berlin’deki bir yanda faşizmin tırmanışıyla süre giden huzursuzluk ve açlık; diğer yanda yalnızca eğlence ve para peşindeki küçük burjuvaların kendi kabuklarındaki umursamaz yaşamı gözler önüne seriliyor.
Devlet aygıtı içinde yerleşen faşist küçük burjuva kadroların, yükseldikçe çürümesi, artan kibirleri, ayrıcalıklarını korumak için topluma uyguladıkları baskının acımasızlaşması, tek tipleştirmenin artışını oyunda görmek mümkün.
Oyun somut olarak faşizm dönemi Almanya’yı anlatsa da, baskı aygıtı olan tüm siyasi iktidarların kadrolarının izleyebilecekleri yollar hakkında bir fikir veriyor.
Kabaredeki şarkıda söylendiği gibi:
Parayla döner dünya
Döner dünya
Dünya onunla döner.
Ya mark, ya yen, ya pound, ya dolar
Dünyayı döndürür bunlar
……
Eğer çok paran varsa
Kaçmışsa sevgilin
Terk edip seni
Sakın ağlama
Sızlama,
Taksi çağır bin ve git
Sevgili seçmeye kendine
Üç direkli yatında.
……….
Eğer yoksa hiç kömür sobanda
Donmuşsan soğuktan
Rüzgardan ve ayazdan
Kışlık pabuç yoksa ayağında
Eskimişse palton
Zayıflamışsan
Biraz güç almak için gidersin papaza
Sonsuz aşkı anlatıp durur sana
Ama açlık gelince kapına.
Bak, aşk nasıl kaçar…
Ya mark ya yen ya pound ya dolar
Şıngır mıngır şıngır mıngır
Dünyayı yönetir para…
Her iki oyun da iki perde ve iki saati aşıyor ancak ayrılan vakte de değiyor.
