İzmir:
İzmir Belediyesi CHP’ye bağlıdır. CHP işçi dostu olduğunu iddia etse de tüm bunlar laftan ibarettir.
İzmir Büyükşehir Belediyesine ait İZELMAN, İZENERJİ ve Egeşehir’de 23 bin işçiyi ilgilendiren toplu iş sözleşmesinde anlaşma sağlanamaması üzerine işçiler greve çıktı. Evrensel gazetesinin verdiği haberlere göre belediyenin son olarak 1 yıllık yüzde 29.16’lık zamma teklifini kabul etmeyen işçiler örgütlü oldukları Genel-İş İzmir 1, 2, 3 ve 9 No’lu Şubelerin çağrısı ile sendika binası, Basmane Gar ve İZENERJİ şirketi önünde toplandı.
İşçiler, "Kurtuluş yok tek başına ya hep beraber ya hiçbirimiz", "Sadaka değil toplu sözleşme", "Sefalet ücreti istemiyoruz", "Şartel inecek bu iş bitecek", "Zafer direnen emekçinin olacak" sloganları eşliğinde Kültürpark’ta bulunan İzBB binasına yürüdü.
"Bu mücadeleden asla geri adım atmayacağız"
Burada açıklama yapan Genel-İş İzmir 2 No’lu Şube Başkanı Ercan Gül, 5 buçuk aydır işçilerin geçinemediğini belediye yönetimine anlatmaya çalıştıklarını söyleyerek, "Belediyede kendi yaşadığı ekonomik zorluğu anlattı. Onları da anlamaya çalışıyoruz ama bu rakamları kabul etmemiz mümkün değil" dedi.
İzBB tarihinde ilk defa greve çıkıldığını dile getiren Gül, "Bu mücadeleden asla geri adım atmayacağız. İşveren arkadaşlarımızı tehdit ediyor, ’Greve çıkma gel seninle bireysel sözleşme yapalım diyor’ buradan işçi arkadaşları uyarıyoruz. İşverenin birliğimizi bölmesine izin vermeyin, grev kırıcılığı yapmayın. Biz kimseyi tehdit etmiyoruz, sadece evimize götürecek ekmeği büyütmek istiyoruz. Bizi halkla karşı karşıya getirmeye çalışıyorlar. 124 binle başladılar şimdi en düşük 82 bin TL istediğimiz yalanını söylüyorlar. Biz aynı işi yaptığımız aynı yerde çalıştığımız diğer arkadaşlarla aynı maaşı almak istiyoruz" diye konuştu.
İşverenin "sözleşmeyi sendika kabul etmiyor" söylemlerine karşı ise Gül, "Yüzde 29.16’lık zammı işçiler kabul etmiyor. Buradan tekrar söylüyoruz işçinin kabul etmediğini bir sözleşmeyi imzalamayız" dedi.
Genel-İş İzmir 1 No’lu Şube Başkanı, dün gece görüşmeye çağrıldıklarını söyleyerek, "Dün resmen bizimle dalga geçtiler. Siz dalgasını masada geçirirsiniz, biz gerçekleri sokakta haykıracağız. Açlık ve sefalet teklifini kabul etmiyoruz. Eşit işe eşit ücret vermediğiniz sürece bu alanlarda artarak devam edeceğiz" dedi.
Holler önünde bekleyen işçiler görüşmenin yapıldığı İzmir Sanat’a yürüdü.
Genel-İş İzmir 1, 2, 3 ve 9 No’lu Şube ile SODEMSEN ve belediye bürokratlarının arasında yaklaşık 8 buçuk saat süren bir görüşme gerçekleşti. Görüşme sonrası Holler önünde bekleyen işçilere açıklama yapan sendika yönetimi, teklifin hâlâ yüzde 29.19 olduğunu ve bunu kabul etmediklerini söyleyerek, grevin devam ettiğini duyurdu.
Genel-İş İzmir 1 No’lu Şube Başkanı Engin Topal ise mücadelenin süreceğini söyleyerek, tüm işçileri ertesi gün Konak’a davet etti.
Grev kapsamında İzmir’in pek çok noktasında çöp toplama, temizlik, fen işleri, parkbahçeler, sosyal hizmetler gibi birçok birimde iş durdu. Halkın büyük kısmı grevle dayanışmasını sürdürürken, işçiler “Alın terimizin karşılığını istiyoruz” diyerek mücadelelerini büyütmeye devam ediyor.
Genel-İş İzmir 1 No’lu Şube Başkanı Engin Topal ise bir önceki gün yapılan görüşmeye dair bilgi vererek, "Hesap kitap yaptılar yüzde 29.16’nın üstüne çıkamayız dediler. Yıllar önce kazandığımız hakkımız 3 enflasyonda düzenleme yapıp yeniymiş gibi sundular. Enflasyon oranı yüzde 12, bize 6 aylık yüzde 10 önerdi. Böyle bir anlayış ve masa olmaz. Aylardır eşit işe eşit ücret diye haykırıyoruz, bu iş böyle gitmez. Bundan sonra meydan, sokak fark etmiyor, alana inip bunun mücadelesini vereceğiz" dedi.
“Güvenlik emekçileri bu TİS’in ayrılmaz bir parçasıdır”
Genel-İş İzmir 9 No’lu Şube Başkanı Sedat Kenar da güvenlik emekçilerinin TİS kapsamının dışında bırakılmak istenmesi tepki göstererek, "Güvenlik emekçilerine karşı sergilenen bu durum kabul edilemez. Yasalar TİS’ten yararlanacağımızı açıkça söylüyor ama belediyenin bu tutumuna anlam veremiyoruz. Güvenlik emekçileri bu TİS’in ayrılmaz bir parçasıdır. Bu iş 23 bin işçi için bitmeli. Hesap basit, isteklerimiz basit. Ayni işi yapacağız biri alacak 5 kalem, bize vereceksin 1 kalem, yok öyle yağma" diye konuştu.
Mersin:
Akkuyu işçilerinin mücadelesi.
Bugüne kadar iş cinayetleri, ücretlerin ödenmemesi, çiple takip ve ‘saha polisi’ uygulamalarıyla gündeme gelen Akkuyu Nükleer Güç Santralinde (NGS) bayram öncesi binlerce işçi, inşaat faaliyetlerinin durdurulduğu gerekçesiyle ücretsiz izne çıkarıldı. Ücretsiz izne çıkarılan işçiler ücretlerinin de yatırılmadığını söyledi.
Rus menşeli Rosatom Devlet Nükleer Enerji Şirketi (Rosatom) tarafından Mersin’in Gülnar ilçesi Büyükeceli beldesinde inşaatı devam eden Akkuyu NGS’de ocak ayından itibaren binlerce işçi işten atıldı. Kurban Bayramı öncesi ise ‘İnşaat faaliyetlerinin durdurulduğu’ gerekçesiyle binlerce işçi ücretsiz izne yollandı.
İşçilerin verdiği bilgiye göre, 26 Mayıs günü işçilere inşaat faaliyetlerinin bir ay boyunca durdurulacağı söylendi. Ocak ayından beridir zamsız çalışan, ücretleri eksik ödenen binlerce işçi, Kurban Bayramı’nı ücretsiz izinle karşıladı. Bir işçi, “TSM Enerji ve İçtaş İnşaat şirketlerinde çalışan işçiler işten çıkarıldı, ücretsiz izne yollandılar, maaşlarını alamadan bayramdan önce ücretsiz izne çıkarıldılar” dedi.
Daha önce Rusya ile Türkiye arasında yaşanan para krizinden dolayı ikinci, üçüncü ve dördüncü ünitelerin santral inşaatlarının yavaşladığı yansımıştı.
Öte yandan Akkuyu NGS işçilerinin gündeme getirdiği iddialardan biri de 50 Türkmenistanlı işçinin kimliklerine, taşeron bir şirket tarafından el konulduğu. İşçiler, İçtaş İnşaat bünyesinde faaliyet gösteren Barış Arge Global Şirketinin, Türkmenistanlı işçilerle, henüz Türkiye’ye gelmeden önce 60 bin lira ücret anlaşması yaptığını ancak işçiler çalışmaya başladıktan sonra 24 bin lira verildiğini belirtti. İşçiler, Türkmenistanlı işçilerin gitmemesi için kimliklerine el konulduğunu söyledi.
İşçilerin iddiasını sormak için aradığımız Barış Arge Global yetkililerine ise ulaşamadık dendi.
İş cinayetleriyle anılıyor
Akkuyu NGS sık sık iş cinayetleriyle gündeme geliyor. 2022 yılında, reaktör montaj malzemesini taşıyan vincin halatlarının kopması sonucu üzerine tonlarca ağırlıkta demir malzeme düşen Rus işçi hayatını kaybetmişti.
2024’ün nisan ayında, vinç operatör yardımcısı olarak çalışan Hacı İbrahim Karataş, vinç bakımı yaparken tambura sıkışması sonucu yaşamını yitirmişti.
2024’ün kasım ayında sağanak yağış ve şiddetli rüzgar sonucu, işçilerin kaldığı kampta, fırtına sebebiyle çatılar uçup işçilerin üzerine düşmüş, işçilerden Ahmet Çiftçi hayatını kaybetmiş, iki işçi yaralanmıştı.
İşçileri darbeden saha polisleri
İşçiler, daha önce şantiyedeki Rus ‘saha polislerinden’de söz etmişti. İşçilerin anlattığına göre saha polisleri işçiler oturduğunda, telefonla konuştuğunda, hatta yavaş yürüdüğünde ceza kesmekle görevliydi. Hatta saha polisleri bir işçiyi darbetmekle de gündeme gelmişti. Santral şantiyesinde kaynak ustası olarak çalışan 44 yaşındaki Üstat Tunç, 26 Nisan 2024’te iş çıkışında yeni kurulan turnikelere kart basmak istemeyince saha polisleri tarafından konteynere kilitlenerek darbedildiğini söylemişti. Saha polislerine, depremzede olduğunu ve depremde göçük altında kaldıktan sonra sağ bacağının kırık olduğunu defalarca söylemesine rağmen şiddetin devam ettiğini belirten Tunç, yaşadıklarını, “Karnıma bastılar, dirsekleriyle karnıma baskı yaptılar. Zorla kolumu bükerek telefonun kilidini açmaya çalışıp çektiğim videoyu silmeye çalıştılar ama direnmeye çalıştım” şeklinde anlatmıştı. Tunç sonrasında darp raporu almıştı.
İşçilere takip cihazı taktılar
Santralle ilgili skandallardan biri de TSM Şirketi bünyesinde çalışan işçilerin bileklerine takılan saat şeklindeki GPS cihazlarıydı. Cihazlarla takip edilen işçiler, yaşadıklarını şöyle anlatmıştı: “Şantiyeye girer girmez saati takmamızı istiyorlar. Kolumuzda saat olup olmadığını kontrol ediyorlar. Saati takmazsan ya da zamanında şantiyeye giriş yapamazsan imzayı silip gönderiyorlar, ‘Bugün sana yevmiye yok’ diyorlar. Cihaz bozulunca masrafını da bizden kesiyorlar.”
Ücretini isteyene jandarma müdahalesi
Santraldeki işçiler, ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle sık sık eylem de yapıyor. Taşeron firma İntens’e bağlı çalışan işçilerin ücretleri Rusya-Ukrayna savaşı bahanesi ile ödenmemiş, üstelik işçilerin yüzde 40 zam talepleri de karşılanmamıştı. İşçiler yüzde 30’un altında zamlar verileceğinin söylenmesi üzerine eylem yapmıştı. 2022’de santralin türbin inşaatını üstlenen Genar Gentes Yapı Firmasına bağlı çalışan yaklaşık 700 işçi üç aydır ücretlerini alamadıkları için şantiyede yürüyüş yapmıştı. Aynı yıl Akkuyu NGS işçileri ücretlerini alamadıkları için defalarca iş bırakmıştı. Bazı iş bırakma eylemlerine jandarma müdahale etmişti.
(31.05.25)