2014-2024 arası 10 yılda ise en az 21 bin 697 işçi alınmayan önlemler ve ihmal yüzünden çalışırken yaşamını yitirdi. AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından bu yana yaşanan iş cinayeti sayısı ise en az 34 bin 306. 34 bin 306 iş cinayetinin en az 978’inde ise çocuklar hayatını kaybetti.
Cezasızlık ihmalin önünü açıyor
Alınması gereken önlemlerin bilinmesine rağmen alınmamasının nedeni, ölümlerde bile ceza ile karşılaşılmaması. 2023’te 225 bin inşaat varken bunların sadece Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlık İş Müfettişlerince 888’i denetlendi. İşyerleri kaza/cinayet öncesi Bakanlığı müfettişlerince denetlenmediği gibi kaza/cinayet sonrası da denetlenmiyor. 2023 yılında 1972’si ölümlü, toplam 681 bin kaza meydana geldiği halde, kaza sonrası sadece 69 işyeri denetlenmiştir. Denetleme sonrası ceza yazılmamakta, işyerine süre verilmektedir.
İşyerlerinin denetlenmemesi, idari ceza uygulanmaması, ölümlerin hesabının sorulmaması politik tercihtir. Ölümler oluyor, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı seyrediyor, hesap soran da, hesap verme gereği hisseden de yok. Sendikaların doğru dürüst tepki verdiğinden söz edemeyiz.
Yıllardır söylediğimiz İdari ve Mali yönden bağımsız, meslek örgütleri, sendikalar, üniversite temsilcilerinin ağırlıkta olduğu, İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü/Kurumu oluşturulmalı, tüm düzenlemeler bu kurum tarafından yapılmalı, denetim ve eğitim bu kurum tarafından yerine getirilmeli. İşyerleri üyesi olsun olmasın işçiler tarafından denetlenebilmeli, ölümlü kaza meydana gelen işyerlerinde iş durdurulmalı, TMMOB temsilcilerinin, iş müfettişlerinin, iş güvenliği uzmanlarının araştırması, alınacak önlemleri belirlemesi, önlemlerin uygulanmasından sonra açılabilmeli. (09.03.25)