Hükümet kemer sıkma siyasetini arttırmak istiyor, Portekizli kitleler kabul etmiyor
Portekiz’de ücretlerden devlete giden payın %7 oranında arttırılmasına karşı yapılan etkileyici 15 Eylül gösterilerin ardından hükümet geri adım atmıştı. Ancak Portekiz hükümeti tam bir ay sonra, 15 Ekim’de, bir kez daha saldırdı ve 2013 bütçesini açıklayarak emekçilere adeta savaş açtı.
Bu kez, açık bir şekilde gelir vergisi hedefleniyor. Maliye bakanına göre, vergi dilimleri dokuzdan beşe düşürülecek ve her bir dilimin oranı, tavan olacak şekilde arttırılacak. Ayrıca her ayda bir alınacak %4’lük ek vergi yoluyla gelir vergisi; oranı 2012’de %9,8 iken 2013’te %13,2’ye çıkacak. Akaryakıttan alınan vergi hızla arttırılacak ve konut kredisi oranları yarı yarıya azaltılacak.
Devlet de kamu harcamalarını kısacak: İşsizlik yardımından %5, hastalık yardımından %6 kesinti yapılacak, ilaç kullanımı ve hastanelerde yapılan testler kontrol edilecek, devlet memuru sayısı %2 azaltılacak ve daha önce 64’e çıkartılması öngörülen emeklilik yaşı 65’e yükseltilecek. İlk etapta emekli aylıklarından %3,5 oranında kesinti yapılarak bin 350 avronun üzerinde emekli parası alanların aylıkları düşürülecek ikinci etapta, bin 800 avrodan başlayarak emekli aylıklarında %16 oranında kesinti yapılacak. Ayrıca Açores ve Madere özerk bölgelerine ayrılan fonlar kısılacak.
Devlet, personel sayısını %3 -hatta ulaşımda %20- oranında azaltacak ve personel lojmanlarından, personel iş gereği uzak bir yere gittiğinde verilen ikramiyeden %50 oranında kesinti yapılacak. TAP ve ANA gibi devlete ait havayolu şirketleri ve postane hizmetleri 2013’ün başından itibaren özelleştirilecek. Devlet tarafından RTP’ye (radyo televizyon) ve haber ajansına yapılan yardım %45 azaltılacak.
Buna karşılık patronlara birkaç küçük hediye var! Bir günlük tatil için patronların işçilere verdiği ikramiyenin %50’den %25’e indirilmesi, küçük ve orta işletmelere, 45 yaşından büyük bir işsizin işe alınması durumunda işçi maliyetinin azaltılması gibi. Tüm bu tedbirler son bir alçaklıkla bitiyor: İşsizlik yardımından %6 kesinti yapılacak.
Pedro Passa tarafından yönetilen merkez-sağ hükümet, ciddi ciddi “Portekiz ekonomisinin gelişimi için gerekli şartların bu tedbirlerle güçleneceğini” iddia ediyor. Bununla birlikte ülkenin gayrisafi yurt içi hasılası %3 geriledi ve herkes çok iyi biliyor ki ekonomideki durgunluk daha da kötüye gidecek. Öte yandan işsizlik şimdiden %16’ya ulaştı.
Daha da vahimi, maliye bakanı, Troyka’nın (Avrupa Birliği, Avrupa Merkez Bankası, Uluslararası Para Fonu) taleplerini karşılamak ve devamında, 78 milyar avroluk krediyi alabilmek için “bu öneriler tek seçenek, yapabileceğimiz hiçbir şey yok. Eğer bu bütçeye dokunursak yardım alamayız” diyor.
Bu bütçe karşısında muhalefet, maliye bakanına karşı bir araya geldi. Muhalefetteki Komünist Parti, bütçeyi “katliam” olarak görürken Sosyalist Parti “atom bombalı vergi”, CGTP (sendika konfederasyonu) ise “halkın onuruna saldırı” olarak yorumladı. Koalisyondaki Halkın Partisi, hükümeti, bütçenin aleyhine oy vermekle tehdit ediyor. Sağ başkan, kaygılarını ifade ederken patronların ağzı ise temkinli.
Yapılan anketlere göre halkın %70’i hükümetin siyasetine karşı ve bu memnuniyetsizliğini 15 Ekim akşamı meclise yapılan yürüyüşle gösterdi. 13’ünde ise Lizbon’da ve diğer büyük şehirlerde kemer sıkma siyasetine karşı yürüyüşler düzenlendi ve geçen hafta itibariyle birçok grev vardı. CGTP ise beklendiği gibi bütçe görüşmelerinin yapılacağı gün olan 31 Ekim için yürüyüş, 14 Kasım için de genel grev çağrısı yaptı. Bu bütçe kabul edilemez ve kitlelerin, bu bütçeyi reddetmekten başka seçeneği yok. LO (19.10.2012)
