Ana sayfa > Arşiv > Arşiv 2008 > Sınıf Mücadelesi Sayı : 119 - 2 Mayıs 2008 > Fabrikalardan... İşyerlerinden
Romanya’da zaferle sonuçlanan Dacia grevi
Romanya’daki Pitesti kentindeki Dacia-Renault fabrikasında 24 Mart’ta başlayan grev 19 gün sonra kısmı de olsa gerçek bir zaferle sonuçlandı.
Her ne kadar Dacia’da Logan model araba ürete 13 bin emekçinin ücretlerinin ülke ücretlerine göre ortalama yüzde 30 üzerinde olmasına rağmen ayda sadece 200 avro ve 2 bin kişi ise, daha düşük ücret alıyor.
Bir sendikacı, "bizlere Avrupa Birliği üyesi olduğumuz söyleniyor ama şimdi bizim gördüğümüz şey bunun fiyatlarda geçerli olduğudur" diyor. Bir çok Dacia emekçisi ikinci bir işte çalışmak zorunda. Örneğin bir işçi "ürettiğimiz arabaları kesinlikle satın alacak durumda değiliz" diyor. Bir işçinin bir Logan alabilmesi için en az 19 aylık ücretini olduğu gibi vermesi gerekiyor. Üstelik kira ve gıda fiyatları aşırı artıyor ve enflasyonun yüzde ona çıkmasına katkıda bulunuyor.
Logan arabalarının satışı çok iyi gidiyor. Bu modelin satışı geçen yıl yüzde 17 artış gösterdi. İdarenin hedefi 2008’de üretimi yüzde 60 artırmaktır. Bu, Dacia emekçilerinin grev yapıp gerçek bir zam istemesi, yani herkes için ayda 550 lei (ayda 147 avro civarında) bir zam ve kârdan ikramiye şeklinde pay istemeleri için ek bir neden oldu.
İşçiler, kararlı bir şekilde geniş katılımlı toplantılar yaparak grevi sürdüler. Böylece idareyi daha fazla ücret zammı vermesi için sıkıştırdılar. Grevin üçüncü haftasında, patron grevin yasal olmadığını iddia etti ama mahkeme bunu onaylamadı. Ardından, 10 Nisan günü yürüyüşe katılan 6 bin işçi isteklerini Pitesti kendi sokaklarında yeniden haykırdılar.
11 Nisan günü ise, idare yeni bir öneride bulundu ve sendikalar bu öneriyi "kabul edilebilir bir uzlaşma" olarak kabul edip greve son verdiler. Yine de idare grevden hayli zararlı çıktı ve grev boyunca 20 bin araç kaybı oldu. Patron, 360 lei aylık zammı (yaklaşık 100 avro) kabul etti. Zammın ilk bölümü 1 Ocak’tan itibaren, ikinci bölümü 1 Eylül 2008’den itibaren geçerli olacak. Buna ek olarak yaklaşık bir aylık ücret tutarında, asgari 900 lei (250 avro) yıllık ikramiye kazandılar.
Bir müdürün korkuyla ifade ettiği gibi Dacia emekçilerinin zaferi, taşeron şirketlerde çalışan işçilerin ücretlerine de yansıyabilir. Bu emekçilerin de bantlardan her gün çıkan 1.300 Logan aracına katkıları var.
Hatta başka emekçileri de cesaretlendirebilir. Örneğin şimdiden Galeti kentindeki Arcelor-Mittal’da çalışan 1.000 emekçi Dacia Pitesti’deki işçilerin eylemlerinden esinlenerek 14 Nisan günü fabrika önünde yürüyüş yapıp ortalama 750 lei (210 avro) olan ücretlerine yüzde yüz zam ve metal işkolundaki iş kazası geçirenlere yardım ve tazminat istediler.
Kapitalistler, Avrupa Birliği’ne yeni üye olan ülkelerin emekçilerini düşük ücretle çalıştırmak istiyorlar ama sonunda yine de işçilerin tepkileriyle karşılaşıyorlar. Diğer yandan Fransa’da Renault ve Pegout araba fabrikalarında Dacia grevcilerini desteklemek için para toplanmasının büyük ilgi görmesi emekçileri bölme girişimlerinin etkili olmadığını gösteriyor. LO (18.04.08)
