Saddam Hüseyin büyük güçlerin onayı ile iki halk ayaklanmasını ezmişti

Büyük güçlerin Saddam Hüseyin’e karşı Kuveyt’i işgal ettiği için açtıkları savaş bittiğinde Irak’ın iki bölgesinde rejime karşı ayaklanmalar olmuştu. Irak’ın güneyindeki Şii kitleler ve kuzeyindeki Kürt kitleler ayaklanmıştı.

Saddam Hüseyin’in Körfez Savaşı’nda yenilmesinden sonra, Iraktaki kitlelerde diktatörlüğün son bulacağı ümidi doğmuştu. Büyük güçler Irak’a karşı yaptıkları askeri saldırıyı dünya kamuoyu seviyesinde kabul ettirebilmek için Irak’taki kitlelerin haklarını korumak yalanını yayıp kitlelere diktatörlüğü yıkma çağrısında bulunmuşlardı. Bu da kitlelerdeki isyan hisselerini pekiştirmişti.

26 ile 28 Şubat günleri arasında güneydeki Basra’da, ordudan kaçmış binlerce asker Saddam diktatörlüğüne karşı sokaklarda yürüyüş yaptı. 4 Mart günü tank birliği, askerleri rejimin resmi binalarına saldırdı. Ardından cezaevlerine saldırı düzenlenip tutuklular serbest bırakılmıştı. 8 yıl süren İran-Irak savaşı esnasında İran tarafından bombalanmış ve de 1991’de ABD savaş uçaklarının saldırılarına maruz kalmış kentte su, gıda ve ilaç kıtlığı vardı. Çünkü kentte karargah kurmuş Saddam ordusu, her şeye el koymuştu. İsyan, bölgedeki diğer kentlere de yayıldı.

5 ve 6 Mart günlerinde başta Erbil ve Süleymaniye olmak üzere kuzeydeki önemli kentlerdeki Kürt halkı ayaklandı. 6 Mart’ta isyan, Kerkük ve Raniye kentlerine de yayılıp isyancılara Kürt silahlı milisleri de katıldı. İki gün süren çatışmalardan sonra isyancılar, Süleymaniye kentini ele geçirip Saddam’ın partisi olan Baas yöneticilerini kurşuna dizdiler.

Milliyetçi Kürt liderler, kitle ayaklanmasını fırsat bilerek Kürt kentlerini, milislerinin denetimi altına aldılar.

Bu sürede Saddam, Körfez Savaşı boyunca yedekte tuttuğu askeri birlikleri güneyde isyan eden Şii’lere karşı saldırttı. Basra bölgesi, yoğun bombardıman altına alındı. 17 Mart günü çatışmalar bitmişti ve 30 bini kişi katledilmişti. Ardından Irak diktatörlük rejimi, kuzeydeki Kürt bölgesine saldırıp, 2 milyon Kürdün göç ederek, özellikle Türkiye’ye sığınmasına yol açtı.

İşte bu olaylar boyunca, başta ABD olmak üzere büyük güçler, ne kadar ikiyüzlü olduklarını çok güzel sergilediler. Saddam’ın Kuveyt’e el atmasına en ağır kelimelerle, en ağır suçlamalarda bulundular. Ancak Saddam yenilip Kuveyt’ten kovulduktan sonra Saddam’a karşı isyan eden kitlelerin Saddam tarafından katledilmesine seyirci kaldılar. Çünkü Şii kitlelerin ayaklanmasının İran’ı güçlendireceğinden ve Irak’taki Kürtlerin isteklerinin yerine getirilmesinin ise İran, Suriye ve Türkiye’de yaşayan Kürtleri cesaretlendireceğinden korkuyorlardı.

İşte bu nedenlerle büyük güçler, kendilerinin kışkırtmış oldukları ayaklanmaların kanla ezilmesine seyirci kaldılar. Kuveyt savaşından sonra yapılan ateşkes anlaşmasına göre Irak’ın savaş uçaklarını kullanma hakkı yoktu. Ama Irak yönetimi, savaş uçaklarını kullanarak, güneydeki kitleleri bombaladı ve ABD bunu görmemezlikten geldi. Komşu ülkelere gelince, Kuveyt gibi bazıları, katliamdan kaçan insanlara sınırlarını kapadılar.

Bu ayaklanmada muhalefette olan Şiiler ve Kürtler büyük bedel ödediler. Körfez Savaşını kaybeden Saddam rejimi ise kendi kitlelerine karşı güçlenmişti! Büyük güçler ve bölgedeki müttefikleri, kitleleri, haklarını almak için desteklemeyip Irak diktatörünü tercih edip ona 12 yıllık ek bir süre tanıdılar.