Fransız tekeli Sanofi İlaç’ta işçi mücadelesi
Lüleburgaz’da bulunan Fransız Sanofi fabrikasında çalışan 450 işçiyi ilgilendiren ve 1 ocaktan beri süren toplu iş sözleşmesinde (TİS) anlaşma sağlanamadı. 300 kadar işçinin asgari ücretle çalıştığı fabrikada ortalama brüt ücret 13 bin 400 lira.
Sanofi, sağlık sektöründe düyada 3. sırada; reçetesiz ilaçlarda 1. sırada. Fransın borsasında da 3. sırada. Üretim tesisilerinin çoğunluğu, işçi haklarının, ücretinin, hammaddenini çok daha ucuz olduğu Avrupa dışında. 100 bini aşkın çalışanının sadece 25 bini Fransa’da.
Ancak kazancı, avro ile. 2018’de 6.82 milyar avro kâr etti; bunun 3.73 milyarını; 2020’de 4.5 mlyarını hissedarlarına dağıttı. 2021’de çalışan sayısı 5 bin azaldığı halde net kazancı 8.2 milyar avroya çıktı.
Sanofi bünyesinde 20’den fazla şirket var ve bir kısmı hakkında farklı ülkelerde şikayetler oldu. ADB’de sattığı bir çocuk ilacı zarar verdiği; insülinin pahalı olduğuna ilişkin soruşturuldu. Filipinler’de sattığı bir aşının izni iptal edildi. Kazakistan ve ortadoğu ülkelerinde ilaçlarını yazmakarı için doktorlara ve yetkililere rüşvet dağıttığı ortaya çıktı.
Türkiye’de Eczecıbaşı’nın da bir oranda ortağı olduğu Sanofi Avantis fabrikasında beyaz yakalılar dahil toplam 850 işçi çalışıyor.
Fabrikada örgütlü olan Petrol-İş brüt 24 bin lira istiyor, idarenin önersi ise 6 bin lira. Senafi için bin avro, işçinin sırtından kazandığı milyarların yanında hiç. Hatta dağıttığı rüşvetin, mahkeme masraflarının yanında fazla bir değeri yok.
Ancak her sözleşme dönemi işçilere haklarını vermemek için sonuna kadar zorluyor. Fabrikada, 2017’de, 2019’da ve şimdi grev kararı alındı.
İşçiler, patronun verdiği öneriyi yetersiz bulup yeterli bir ücret için eylem başlattı. Fabrika içerisinde vardiya girişlerinde fabrika bahçesinde yürüyüşler yapıyor, yemekhanede çatal kaşıkları masalara vurarak tepki gösteriyorlar.
Petrol-İş Şube Başkanı “iyi bir sözleşme için her türlü mücadeleye hazırız” dedi. Ama işçiler, sendikacının sözlerinden öte kendi eylemlerine güvenseler daha iyi sonuç alabilirler. (02.04.23)
