Katliamcı generaller arasındaki savaş
Sudan’ı yöneten iki askeri lider şu anda, asıl kurbanı halk olan kanlı bir savaşın içinde. Generaller üç yıldır halka baskı uygulamakta birleşmiş durumdalar ve silahlarını ülkeye hangisinin hakim olacağına ve ekonomisini kontrol edeceğine karar vermek için kullanmak niyetindeler.
İktidardaki cuntanın başı Abdel Fattah Al-Burhan ve yardımcısı Hemetti, rakip silahlı kuvvetlere liderlik ediyor. El Burhan, tanklar, helikopterler ve savaş uçaklarıyla donatılmış resmi ordu olan Sudan Silahlı Kuvvetleri’ne (SAF) komuta ediyor.
Hemetti ise 2003’ten itibaren Darfur bölgesini ateşe veren Janjaweed’in soyundan gelen yaklaşık 100.000 kişilik bir milis gücü olan Hızlı Destek Güçleri’nin (RSF) başında. Bu milisler 2013’ten beri modern silahlarla donatılmış bağımsız bir güç. Hatta Yemen savaşına Suudi Arabistan’ın yanında katıldı.
3 Haziran 2019’da protestocular Hartum’da Genelkurmay karargahı çevresinde kamp kurarak diktatör Ömer El Beşir’in gitmesini talep ettiklerinde, Hızlı Destek Kuvvetleri onlara karşı serbest bırakıldı ve ordu kadroları sonunda diktatörü devirmeyi seçtiğinde, Hemetti doğal olarak onun yerine geçen Geçiş Konseyi’nde önemli bir yer aldı.
Bunlar şu anda ülke genelinde hesaplaşan iki yağmacı çetedir. Bu silahlı çetelerin liderleri, aynı zamanda ekonomiyi de paylaşıyor: Ordu generalleri sanayi ve ticari işletmeleri kontrol ederken, Hemetti Birleşik Arap Emirlikleri ile yapılan altın ticaretini kontrol ediyor.
Çapraz ateş arasında kalan başkent Hartum ve büyük taşra kentlerinin halkı ellerinden geldiğince evlerinde saklandı. Evler topçu ateşi ve hava saldırılarıyla yıkıldı. Hastaneler tedavi edemeyecekleri bir yaralı akınına uğradı. Hastaları otomatik silahlar ve roket ateşi altında tahliye etmek zorunda kalıyorlar. Normalde günde sadece birkaç saat çalışan su ve elektrik birçok mahallede tamamen kesildi. Gıdaya gelince, kıtlık ve fiyatlardaki baş döndürücü artış nedeniyle zaten belirsizdi, ancak şimdi imkansız, çünkü hiçbir sürücü açık olan birkaç bakkal dükkanına tedarik etme riskini almayacak.
Savaşın tetikleyicisi Hızlı Destek Güçlerinin resmi orduya entegre edilmesi kararı oldu. Bu, El Burhan’in isteği üzerine askeri cunta ile bazı Sudanlı partiler arasında 5 aralıkta imzalanan ve varsayımsal olarak sivil yönetime dönüşü öngören anlaşmaya konulan maddelerden biriydi. Bu bir aldatmacaydı ve imzalanmasına, mahalle komiteleri ya da Komünist Parti gibi, ordunun bu yeni manipülasyonunu ve imzacı tarafların ihanetini kınayanların düşmanca gösterileri eşlik etti.
2019’da altı ay süren gösterilerin ardından Ömer El Beşir’in devrilmesinden bu yana, yerine geçen askeri liderler, ya en şiddetli baskılarla ya da sivil liderlerin iktidarı kendileriyle paylaşacağı kurgusuyla, halk protestolarına son vermeyi asla başaramadılar. İşçiler ve halk tabakaları, bölgelerde komiteler halinde örgütlenerek ordunun gücüne meydan okumaktan asla vazgeçmedi. Hemetti ise bu anlaşmada Al-Bourhane’nin kendisini ortadan kaldırmak için yaptığı tercihi gördü ve zamanını beklerken metni imzaladı.
Bugün, dünyanın en yoksulları arasında yer alan bir halkı fidye için elinde tutmakla yetinmeyen ordu, kendi klan çıkarları için onlara savaşın dehşetini yaşatıyor. Ancak Sudan halkı ve işçileri son yıllarda, şimdi kan gölüne dönen bu canavarca ve cani sistemi yıkma mücadelesinden vazgeçmeye niyetli olmadıklarını kanıtladılar.
(LO, 19.04.2023)
