Sinif Mucadelesi

Toplumsal bir patlamanın tarihi ve dersleri

Cuma 2 Haziran 2023

Versus yayınlarından çıkacak olan, Fransa’da 41 yıl önce, Mayıs-Haziran 1968’de yaşananları anlatın kitapçık şöyle başlıyor: “1968 yılının olayları birbirinden çok farklı başlıklar altında incelenebilir…

Ama Mayıs 68, ülkeyi haftalarca felce uğratan genel grev olmadan, Fransa’da sahip olduğu politik öneme sahip olamazdı.

Bu kitapçık tam olarak 1968 Mayıs-Haziranındaki sosyal patlamayı hazırlayan politik koşullara, öğrenci gösterileri ve grev hareketi arasındaki ilişkilere, grevin işçi sınıfına dayandığını söyleyen büyük politik örgütler ve sendikalar tarafından nasıl yolundan çıkarıldığına ayrılmıştır.”

Bugün fazla bilinmeyen bu deneyimi anlatan kitapçık, şu muhasebeyle bitiyor:
“1968 yılının Haziran ayında, hemen hemen her yerde, sadece bu kadar önemli bir grev hareketinin dayatabileceği düzeyin altında talepler öneren, aynı zamanda da bu çerçevede kazanılan avantajların enflasyon nedeniyle hızla kaybedildiği, Grenelle anlaşmalarının içeriğinden hiç de farklı olmayan temellerde işbaşı yapıldı. Ücretler açısından 1968 Mayısı, sadece çok düşük ücretlerde, 1970’de SMIC’e dönüşen SMIG’in (asgari ücret) yükseltilmesi sayesinde gerçek bir artış yarattı.

Buna rağmen şirketlerdeki genel grevi izleyen aylarda, hatta bir yıl içindeki hava, öncekinden çok farklıydı. İşçi sınıfı büyük bir şey kazanmamıştı ama gücünü göstermişti. Patronlar, yöneticiler, daha öncesine göre, emekçilerin, adaletsiz önlemler veya daha çok sömürü girişimleriyle kendilerinin ya da aralarından bazılarının kurban edildiklerini gördüklerinde işi bırakmaya tereddüt etmediklerini bilmeleri oranında daha temkinliydiler.

Ancak 1970’li yılların ortasından itibaren gelişen işsizlik, patronlarla işçiler arasındaki güç dengesini değiştirdi...

1968 Mayısı, emekçi sınıflarda, en azından sık sık başvurulan bir referans, bir tarih olarak kaldı. Genellikle patronların ve onların hizmetindeki hükümetin saldırıları, sosyal gerileme söz konusu olduğunda, sıkça yeni bir 68’in gerektiği ya da 68’in yeniden örgütlenmesi gerektiğinin söylendiği duyulur. Çünkü 1968, bugün nasıl gerçekleşebildiğini çok az emekçi görebilse bile, emekçi dünyasının, bütün sektörler birlikte mücadeleye girdiğinde, patronlara ve hükümete, daha bir gün öncesinde karşılanması çok güç olduğu söylenen talepleri dayatıp, elde edebileceğinin ispatı, örneği oldu.

Ne zaman olacağını söyleyemeye-ceğimiz bir sosyal patlama kuşkusuz bir gün gerçekleşecek. Üstelik bunu, kâr hırsıyla burjuvazi, devrimcilerden daha çok hazırlıyor.

Bu sosyal patlamanın olacağı gün, bunun, burjuva toplumunun temel çıkarlarını sorgulamama kaygısı güden bürokratik aygıtlar tarafından yönü değiştirilen, işçi sınıfının enerjisini başka yöne çeviren 1968’in ya da 1936’nın basit birer tekrarı olmaması hayati önem taşıyor.

Devrimci bir partinin temel rolü, sınıf mücadelesi arenasına yeni giren nesillere geçmiş mücadelelerden çıkarılan dersleri hatırlatmada yardımcı olacak proletaryanın hafızası olmaktır.”

(06.05.2009 SM’de çıkmış yazıdır)


Ana sayfa | İletişim | Site planı | |

Site yaşamını izle tr  Site yaşamını izle Sınıf Mücadelesi Sayı: 291 - 8 Mayıs 2023  Site yaşamını izle Güncel... Güncel... GÜncel   ?