İşçiler savaşla karşı karşıya
Askeri sansür nedeniyle, genellikle işçi sınıfının yaşamı hakkında haber yapmayan medya, savaş zamanlarında daha da az haber yapıyor. Nadir bilgiler, cephenin her iki tarafında da, harekete geçmeseler bile işçilerin durumunun kötüleştiğini ve bazen işçilerin saldırılara tepki gösterdiğini ortaya koymakta.
Temmuzda Putin, savunma şirketlerinde günlük çalışma süresinin 12 saate kadar çıkmasına ve haftada altı güne uzatılmasına olanak tanıyan bir yasa imzaladı. Buna, Ukrayna’daki "özel operasyon" koşulları altında "ekonomi için özel önlemler" adı altında resmi tatillerin ve izinlerin kaldırılması eşlik ediyor.
Bu rejim, örneğin, askeriendüstriyel kompleksin kalesi olan Urallar’daki Yekaterinburg çevresindeki Rostekh, Almaz- Antei ve Roskosmos fabrikalarında on binlerce işçiye zaten uygulanmakta. Bazı yöneticiler, bu aşırı sömürü rejimini uygulamak için hiç beklemedi, çünkü dev Uralwagon fabrikası Ağustos ayı gibi erken bir tarihte başladı.
Birçok bölgede durum aynı ve daha da kötüye gidecek gibi görünüyor. Savunma Bakanı Şoygu, 2023 yılına kadar "savunma için devlet siparişleri" rejimi altındaki işletme sayısının 1,5 kat artacağını belirtti.
Putin’in partisinin milletvekilleri de geri kalmak istemedi: Çocukların 14 yaşından itibaren çalışmasına izin verecek bir yasa tasarısı sundular!
Yarı sıkıyönetim yasasına rağmen, bu durum işçilerin çalışma koşullarına ya da ücretlerine karşı tepkilerine yol açmakta. Sağlık sektöründe iş bırakma eylemleri, ücretlerini almak için yapılan yürüyüşler oldu. Hükümet, savaşın ve beraberinde getirdiği önlemlerin halkın geniş kesimleri tarafından sevilmediğini biliyor. Bu yüzden solcu militanlara ve sendikacılara yönelik baskıyı yoğunlaştırıyor. Asker Anneleri ve Eşleri Konseyi sözcüsü tutuklandı.
İşçi sınıfının dörtte üçünü istihdam eden 250’den az çalışanı olan şirketlerde toplu iş hukukunu ortadan kaldıran Zelenskiy hükümeti, yeni bir adım attı. Ekim ayında kabul edilen bir yasa ile devlet emeklilik fonu sosyal güvenlik fonu ile birleştirildi. Böylece, 1 Ocak 2023’ten itibaren binlerce Sosyal Güvenlik çalışanı işini kaybedecek ve on binlerce kişi hastalık, maluliyet veya doğum yardımlarını kaybedecek.
Hükümet, büyük bir nezaketle, özel tamamlayıcı sigortaya başvurabileceklerini öngörüyor... ki bu da, sefil ücretleri göz önüne alındığında, karşılayamayacakları bir durum.
İşçiler protesto ettiğinde, yetkililer polisi ve hatta KGB’nin Ukrayna’daki varisi olan SBU’yu gönderiyor. Çünkü, özellikle medyada, NATO’nun Zelenskiy’nin ordusunu desteklemek için yaptığı müdahalenin "Ukraynalıların kendilerini savunmak zorunda olmaları" ile gerekçelendirmeyi sık sık duysak da, bazıları kendilerine saldıran bir güce karşı kendilerini savunur savunmaz, ikincisi daha da sert saldırır.
Aralık ayı ortalarında Karadeniz’in başlıca limanı Odessa’da denizciler, Ukrayna Denizciler Sendikası lideri Kristina Korol’u tutuklayan SBU binasını kuşattı. Ağustosda hükümet, denizcilerin yurtdışına giden gemilere binme hakkını tanımış olsa da, askeri komiserlerin vetosu nedeniyle hiçbir zaman gerçekleşmedi. Denizciler protesto edince siyasi polis devreye girdi.
Benzer şekilde, bazı şehirlerde polis, ışıkları ve ısınması olmadığı halde enerji faturalarını ödemek zorunda kalmalarını protesto eden insanları dağıttı ve SBU aralarında "provokatörler" buldu.
Kiev’den sonra ülkenin en büyük şehri olan Kharkiv’de yetkililer, özellikle ulaşım çalışanlarını hedef aldı. İlkbaharın sonunda tramvay işçileri, iki aylık geri ödemelerini alabilmek için grev tehdidinde bulunmak zorunda kaldılar.
Bugün, şehre yönelik füze ateşine rağmen görevlerini sürdürmeye devam ediyorlar, ancak kışlık eldivenleri, koruyucu yelekleri veya acil tıbbi kitleri bile yok.
Ukrayna taşımacılığında hala en düşük olan maaşları (saatte 60 Grivna ya da 1,53 avro) bazen geç ödeniyor. Ancak cezalar, ekipmanın durumu göz önüne alındığında başka türlü yapamayacakları halde "güvenlik kurallarına uymadıkları" için sürücülere kesilmeyi beklemez.
Protesto edenler ise "sadakatsizlik" gerekçesiyle ikramiyeden mahrum bırakılıyor, çünkü yetkililer, daha iyi çalışma koşulları talep etmenin suç olduğunu düşünüyor. (LO, 21.12.22)
