Marketçilerin kavgası ucuzluk için değil, kâr için iktidara destek olma kavgası
Açıklanan resmi rakamlara göre geçen yıl, tüm ücretlilerin milli gelirden aldıkları pay %29.5; patronların payı ise %54.1 idi. Bu yıl ücretlilerin payı %26.3’e geriledi; patronların payı %54.8’e çıktı. Bu gidişat, bir süredir böyle. Aslında rakamlar aldatıcı, patron adına çalışan müdür ve şefler, beyaz yakalılar, yani yüksek maaşlı alan yöneticiler de ücretli sayılıyor. Üretimde çalışan, emeğiyle her şeyi üreten, var eden, işlemesini sağlayan işçi sınıfının aldığı gerçek pay, çok daha düşük, daha da düşüyor.
Gerçeği daha iyi anlatan rakam, şirket gelirlerinin %123 artışıdır. Bu oran, toptan eşya enflasyonunun altında olsa da yakın. Zaten patronlar, hiç doğru hesap yapmaz. Rakamlar bize, patronların sadece zam yoluyla bile enflasyondan korunduğunu anlatıyor. Pahalılık, işçi sınıfının cebinden alıp patronların kasalarına para akıtıyor.
Hükümet, tüm ekonomik ve toplumsal bozulmayı görmezden gelip sadece en ucuz satılan gıda ve temel tüketim mallarının fiyat artışını durdurmak, hatta mümkünse indirim sağlamayı öne çıkarıyor. İşçi sınıfı karnını doyursun, oy verecek kadar göz boyansın, yeterli görünüyor.
Kraldan çok kralcı olan iktidar şakşakçıları, bu yönde çok uğraşıyor. Erdoğan’da “üç harfli” denen (üç harfli, islamcılar arasında “cin” demek) ucuzcu marketlere zam yapmama, hatta indirim çağrıları geldi. Belli ki, iktidar çevreleri, tarikatlar, oy kaybını, açlık şikayetlerini durdurmak için bir süredir bu marketlerden fedakarlık istiyor. Ancak iş başka, aşk başka. Siyasetçi, tarikatçı, yakını, kim olursa olsun, piyasanın koşullarına uymayanın yıkılacağını çok iyi bilen market sahipleri, aralarında anlaşamadıkları için zam yapmayı sürdürüyor.
Ancak BİM patronu, susup iktidarın oynadığı sözde fiyatları denetleme oyununa katılmak yerine gerçekleri açıkladı. Hakaret etmekten, hedef şaşırtmaktan başka şey yapmayanları teşhir etti. Sen misin doğruyu söyleyen? Geri adım atması işe yaramayacak. Başına gelecekleri göreceğiz.
Bu yaşananlar, iktidar çevrelerinin beklediğinin aksine patronları kenetleye yaramayabilir. Aksine patron olarak güvencesinin olmadığını düşüneceklerin sayısını arttırabilir.
Ucuzcuların arasındaki kavga, tarikat kavgasına da dönüşecek, dincilerin para ve koltuk için birbirlerini yemeleri gerçek yüzlerini gösterecek. İşçi sınıfının ihtiyaçlarının ucuz gıdayla karın tokluğuna indirgenmesinden utanmayanlar, market fiyatlarıyla sorun çözeceğini söylüyor. Fiyatların hemen düşmesi gerekli ama bunu yapmak zordur. Daha kolayı, ücretlerin fiyatlar oranında arttırılmasıdır. Asgari ücrete, gerçek enflasyon oranında iki-üç ayda bir artış yapılırsa, patronlar zam yapmaktan vaz geçecek. Çünkü böylece enflasyon yoluyla işçi sınıfından aldıklarını alamaz olacaklar. Üstelik, ücretleri arttırmak çok kolay, zaten işçi sınıfının yarısından fazlası asgari ücretli.
Hükümet kolayca alabileceği ve hemen uygulanabilecek kararlar yerine, seçime kadar idare edecek en alt düzeyde, günü kurtaracak işler peşinde. Ancak bunu yapabilmek bile zor, hükümet sayesinde kasalarını şişiren patronların arasında kavgalara neden oluyor. Erdoğan, hizmetinde kusur etmediği patronlardan zor gününde destek görmede zorlanıyor. (04.12.22)
