İşsizlik fonu işçi denetiminde olmalı
Sayıştay’ın raporuna göre, 2021 yılında İşsizlik Sigortası Fonu’nda 12 milyar TL’lik açık olduğu ortaya çıktı.
Sayıştay’ın Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) ve ona bağlı olan İşsizlik Sigortası Fonu hakkında hazırladığı 2021 yılı denetimlerine göre, İşsizlik Sigortası Fonu’nda, geçmiş yıllarla birlikte ortaya çıkan “olumsuz faaliyet sonucu” 28 milyar 975 milyon TL’lik açık çıktı. Sadece geçen yıl 12 milyar TL’lik zarar, günlük 33 milyon TL’lik açığa denk.
Rapora göre, İşsizlik Sigortası Fonu’ndan geçen yıl mal ve hizmet alımı adı altında 1 milyar 302 milyon TL’lik harcama yapıldı. Patronların 300 milyon TL’lik alacağını tek kalemde silen fondan patronlara epeyi para kazandırılmış.
Doğrudan ödemeyle de fon yağmalandı. Geçen yıl, güya işsizliği önlemek için patronlara 22 mlyar lirayı aşkın ödeme yapılırken işçiye 11 milyar lira ödendi. Fona başvuran her 10 işçiden sadece biri, en fazla 6 ayla sınırlı olarak işsizlik ücreti alabiliyor. Çünkü sözde işçi için oluşturulan fondan yararlanma koşulları, bilinçli olarak çok kısıtlı şekilde düzenlendi. Ve patronlar için hiç bir kurala uyulmamasına rağmen, sıra işçiye gelince kurallar, santım santım uygulanıyor.
Denetim, bu gerçekleri ortaya çıkarıyor ancak hangi patronlara, işçinin parasını yağmaladığı gizlenmiş. Çünkü banka üzerinden ödenen pirimler için, bu sisteme uyumlu bir kayıt sistemi oluşturulmadığı için hangi patronun ödemediği tespit edilemiyor.
Benzeri talan, yıllardır sürüyor. Çünkü işçinin ücretinden kesilerek biriken parada işçinin hiç söz, denetim hakkı yok. İşçinin parasını yönetmekle görevli bürokratlar, devletin tümü gibi patronların emrinde.
Bu durum, kıdem tazminatının fona dönüştürmeyi işçinin çıkarına olacak diye zannedenlere bir örnek olmalı. (02.10.22)
