Aşılama: Yoksul ülkelerin nüfusu virüse teslim edildi
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 2021’in sonuna kadar yoksul ülkelerdeki bir milyar insanı aşılamak için Covax adlı bir program oluşturdu.
Ancak şimdiye kadar 40 milyondan az insan aşılandı.
Büyük güçlü devletlerin liderleri, virüse karşı küresel mücadelenin gerekliliği konusunda büyük açıklamalarda bulundular ancak bu ülkeleri hiçbir olanakları olmaksızın virüs karşısında salgın tarafından harap edilmek üzere yapayalnız bıraktılar. Covax, her şeyden, öncelikle de paradan yoksun bulunuyor. Zengin ülkeler, petrol emirlikleri, şirketler veya özel kuruluşlar tarafından milyarlarca dolar vaat edildi. Bu bağışlar aşırı derecede medyatize edildi, yani televizyon ve basın organlarında yer aldı, ancak bunlar sadece vaatten ibaretti.
DSÖ, Mayıs ayının sonuna doğru, 2 Haziran’dan önce, Pfizer, Moderna veya Johnson & Johnson gibi laboratuvarlardan aşı temin etme sözleşmelerini yapabilmek için iki milyar dolara ihtiyacı olduğunu açıkladı. Finansman ihtiyacı o kadar fazlaydı ki, Unicef, bir doz aşıyı maliyet fiyatına satın alabilmek için 3 avronun gerekli olduğunu açıklayarak kamuoyuna çağrıda bulundu.
Aslında, maliyet fiyatı yalnızca en yoksul ülkelere yönelik dozları ilgilendiriyor. Gelişmekte olan diye nitelendirilen ülkeler için, Covax sadece bir indirim hakkına sahip, laboratuvarlar hala bir marjı korur.
Buna bir de Hindistan’daki salgının patlak vermesinin sonuçları da eklendi. Bu ülke, dünyada birinci sırada yer alan aşı üreticisi ve aşı üretiminin yarısını da Covax’a teslim etmesi gerekiyordu. Ancak Mart ayından bu yana bütün üretim Hindistan’da kaldı. O zamandan beri, diğer fakir ülkelerdeki aşı üzerine olan bütün planlar askıya alındı. Oysa salgının aldığı yön, Hindistan’da olduğu kadar, özellikle Güney Asya’da ve Amerika kıtasının bazı ülkelerinde de felaket bir hal aldı. Acil bir durumla karşı karşıya kalan DSÖ genel müdürü, zengin ülkelerden Covax’a söz verdikleri dozları vermelerini istedi. Dünyada en çok doz satın alan, üstelik de ülke nüfusundan daha fazla sayıda aşı alan ABD, şimdiye kadar hiç bir doz aşı vermedi ve Haziran ayı sonuna kadar 80 milyon aşı vereceğini bildirdi. DSÖ aynı zamanda laboratuvarlardan, Covax’ın üretilen ve zaten ödenmiş olan dozların %50’sini alabilmesini istedi.
Sağlık sistemlerinin yok denecek kadar az olduğu bu ülkelerde, yoğun bakım yataklarının sayısı son derece az ve yoğun bakım yatağı bulunsa bile ölümleri azaltabilmenin tek yolu ve tek çözüm aşı, ancak sağlık çalışanları bile tedbir olarak aşılanamıyor. Ve buna paralel başka zararlar da bulunuyor. Büyük ecza sanayii şirketlerinin yatırım yapmamaları, kızamık veya çocuk felci gibi rutin hastalıkların aşılarında da bir eksiklik yarattı.
Bir yaşın altındaki 80 milyon çocuk aşılanamadı. Ve daha şimdiden Pakistan, Kongo ve Yemen’de kızamık salgınları alevlendi.
DSÖ büyük güçlü devletlerin ve laboratuvarların yöneticilerine, sınırların virüsü engellemediğini hatırlatarak yalvarıyor ancak bu yalvarışlar sonuçsuz kalıyor. Aslında, sadece bir virüs ve mutasyonlarının yüzünden değil, aynı zamanda da ecza sanayi tröstlerinin hisse senedi sahiplerinin açgözlülüğü, zengin ülkelerin yöneticilerinin beceriksizlikleri ve onlarca yıllık emperyalist egemenliğin ürünü olan azgelişmişlik yüzünden de yüz binlerce ek ölüm daha şimdiden planlanıyor. (09.06.2021)
