Sinif Mucadelesi
Birmanya

Geri dönen askerler

Cumartesi 13 Mart 2021

Birmanya ordusu 1 Şubat’ta olağanüstü hal ilan ederek başbakan Aung San Suu Kyi’nin yanı sıra cumhurbaşkanı ve birçok seçilmiş milletvekilini de tutukladı.

Ordu, 54 milyonluk nüfusu olan bu ülkenin siyasi yaşamında her zaman merkezi bir rol oynadı. Bu eski İngiliz kolonisinin bağımsızlığını müzakerelerle elde eden d’Aung San Suu Kyi’nin babası Aung San da bir generaldi. Ordu, 1962’den iktidarı tümüyle ele geçirerek 2015’e kadar kesintisiz olarak iktidarda kaldı. Askerler, uluslararası ve ülke içindeki baskı ile şiddetin boyun eğdiremediği bir muhalefetin zorlamasıyla iktidarı Aung San Suu Kyi liderliğindeki sivil bir hükümete bırakmayı kabul ettiler. Ordu mensupları bununla birlikte meclisteki sandalyelerin % 25’i, Savunma, İçişleri bakanlıkları ve ülke sınırlarıyla ilgili bakanlığın ordu tarafından belirlenmesiyle ilgili bir maddenin Anayasa’da yer almasını istediler.

Ulusal bir kahramanın kızı olan Aung San Suu Kyi, sürgünden dönmüş ve askeri cuntaya karşı çıkmak için Ulusal Demokrasi Birliği (UDB) adlı bir parti kurmuştu. Bu onun tutuklanmasına ve on beş yıl boyunca ev hapsinde tutulmasına neden oldu ama yine de ona büyük bir ün kazandırdı. Aynı zamanda 1991 yılında verilen Nobel Barış Ödülü alması uluslararası alanda tanınma olanağı sağladı. Aung San Suu Kyi 2016’dan itibaren hükümetin başına geçerek iktidarı orduyla paylaşmayı kabul etti. Sözde demokrasiye geçiş adına gerekli bir özveri gibi sunulanlar aslında kendi iktidarlarını tehlikeye atmamak için iktidarı orduya bırakmak anlamına geliyordu.

Birmanya liderinin uluslararası kamuoyundaki ilgi uyanduran demokrasi imajı bir sonraki yıl, 2017’de ülkede ordu tarafından Rohingya Müslüman azınlığına karşı yürütülen gerçek etnik soykırımı eleştirmeyi reddettiğinde kararmaya başladı. Hatta Aung San Suu Kyi, katliamların gerçekliğini inkar edecek ve onları kınayanları hain olarak nitelendirecek, etiketleyecek kadar ileri gitti.

Aung San Suu Kyi kuşkusuz böyle bir tavrın, kendisinin ordu tarafından kabul edilmesini sağlayacağını umuyordu. Ordu ise tam tersine karar verdi. 2020 yılının Kasım ayındaki milletvekili seçimlerinden çıkan yeni meclisin toplantısından hemen birkaç saat önce darbe yaptı. Oyların %80’inden fazlasını almış olan UDB, kendisini mevcut durumu sorgulayacak bir konumda buldu. Generaller açıkça risk almak istemediler.

Aslında, rejimin ön cephesi bir süre sivil iktidar renkleriyle yeniden boyanırken, arka planda ordu devlet aygıtının her seviyesinde iktidarını uygulamaya devam etti. Ordu aynı zamanda, kontrolü altındaki birçok işletme aracılıyla yakut ticareti ve uyuşturucu kaçakçılığı yanında ekonomik faaliyetin önemli bir bölümünü ele geçirdi. Rejim tarafından hidrokarbon ve gaz işletmelerinden kazanılan milyarlarca dolar ona gaz diktatörlüğü lakabının takılmasını sağladı. Generaller, devlet başkanı olarak baskın rollerini kullanarak halkın sefalete sürüklenmesi pahasına ülkenin zenginliğini yağmalamaya devam ediyorlar.

Avrupa Birliği ve ABD Dışişleri Bakanlığı askeri darbeyi kınadı. Ancak büyük emperyalist güçlerin liderlerinin, Fransız Total ve Amerikan Chevron gibi şirketlerin gaz boru hatlarını açmak, inşa etmek ve işletmek için sözleşmeler almak üzere Birmanya’lı liderlerle anlaşmaya devam etmesini engellemeye hiçbir niyetleri bulunmuyor. Akçeli işler, ister askeri gücün gölgesinde isterse sivil görünümlü olsun, sürekli devam ediyor. (03.03.21)


Ana sayfa | İletişim | Site planı | |

Site yaşamını izle tr  Site yaşamını izle Arşiv  Site yaşamını izle Arşiv 2021  Site yaşamını izle Sınıf Mücadelesi Sayı: 270 - 12 Mart 2021  Site yaşamını izle Uluslararası Gündem   ?