Hong Kong durulmuyor
İki aydan fazla süren seferberlikten sonra, gerileme yok, hatta 18 Ağustosta Hong Kong’da yapılan yeni bir yürüyüşe katılım sayısı 1 milyon 700 bin’e çıktı.
Yerel iktidar başkanı Carrie Lam’a karşı olan muhalifler, tüm tehditlere rağmen, geri adım atmıyor.
İsyan, Hong Kong’da yaşayanların başka ülkelere gönderilmesine olanak sağlayan bir yasa tasarısının gündeme gelmesiyle başladı. 7.4 milyon kişinin yaşadığı Hong Kong’un özel bir konumu var; bölge 1997’de Çin’e devredildi.
Yeni yasa tasarısı 15 Haziran’da geri çekilmesine rağmen eylem devam etti ve şimdi isyancılar, yerel hükümetin genel seçimle belirlenmesini istiyor. Hareketin motor gücünü, özgürlüklerini ve daha genel olarak yaşam biçimini savunan ve bunun Çin rejimi tarafından tehdit edildiğine inanan, başta öğrenciler olmak üzere, küçük burjuvazi oluşturuyor.
Hong Kong, bir Çin koyunda yer alan eski bir Britanya sömürgesi ve çok önemli ticaret ve finans merkezi. Finans sektörü 250 binden fazla kişiyi istihdam ediyor. Hong Kong, Batılı sermaye için hem Çin’e hem de Asya’ya temel giriş kapısı. Diğer yandan Çin sermayesi için dünya pazarına erişme olanağını sağlıyor.
Bölge, Çin kökenliler dahil, milyarderlerin, zengin turistlerin yaşadığı bir yer ve bankacılar, sigorta şirketleri veya emlak zenginleri tarafından yönetiliyor. Ancak Hong Kong, aynı zamanda milyonlarca emekçinin, özellikle finans, bilgisayar alanlarında uzmanların ve lokanta, ticaret ve de inşaat alanlarında en çok sömürülenlerin emeği olmadan var olamaz. Onların aldığı ücret o kadar yetersiz ki normal konutlarda yaşama olanakları yok. Konut fiyatları 15 yıl içerisinde 400 kat arttı. Yüz binlerce emekli veya yoksul bekar, tabut gibi yataklarda veya onlarca kişi daracık konutlarda üst üste ranzalarda uyumak zorunda.
Şu andaki isyan, demokratik haklar temelinde olsa da esas sorun, dünya ekonomik krizinin yol açtığı sosyal eşitsizliklerden kaynaklanıyor. Bu nedenle de Xi Jinping ve Çin yöneticilerinin esas kabusu Hong Kong’daki isyanın hem oradaki hem de özellikle Çin’deki, fabrika kapanışlarından ve ekonomik kötü gidişatından etkilenen emekçi kitlelerine sıçraması. Çin yöneticileri farklı yöntemlerle eylemdeki insanlara göz dağı vermeye çalışıyor.
Önce Triades isimli komandoları kitlelerin üzerine saldılar, polis kitlelere karşı göz yaşartıcı bomba attı ve karşı yürüyüş tertiplemeye çalıştılar. Bir de Hong Kong sınırına yakın Şenzen kentine asker ve zırhlı araç yığdılar; böylece Tianamnen Meydanı’ndaki 1989 katliamı gibi yeni bir katliam yapacakları tehditlerini savuruyorlar.
Bu tehdit gerçekten ciddi olsa da Çinli yöneticiler, gerçekleştirmemeyi tercih ediyor. Hong Kong’da, Britanya’dan kalma ticaret yasaları rejimini devam ettirmek istiyorlar. Çünkü burada geçerli olan dolara bağlı yerel para birimi ve özel vergi rejimi çıkarlarına.
Diğer yandan ABD ve Britanya yöneticileri, eylemcilere karşı sempatileri varmış gibi yapıyor. Avrupa Birliği yöneticileri ise “krize son vermek için … geniş ve kapsamlı bir diyalog” çağrısında bulundu.
Siyasi krizler belirsizlikleri besler ve bundan dolayı işleri için iyi değil. Örneğin 1993 yılına kadar merkezi Hong Kong’da olan HSBC bankasının Britanya’daki hisse senetleri, bir ay içerisinde %13 değer kaybetti, sigorta satışları hareketin başından bu yana %10 ile 20 arasında değer kaybına uğradı.
Fransız Les Echos gazetesinin (ekonomi gazetesi) Hong Kong’da iş yapan Fransız bankacıları için şunları yazdı: “Demokrasi yanlısı açıkça bir tavır koymaları Pekin yetkilileri tarafından iyi karşılanmayabilir (…) ama kendi yerel memurlarına yürüyüşlere katılmayı yasaklamaları onların tepkilerine yol açabilir.”
İster Çinli, ister Batılı kapitalist ve onların temsilcileri, eylemlerin en kısa sürede durmasını istiyor. Onların sıradan çıkarlarının savunulmasını istiyorlar ama daha önemlisi, eylemlerin bölgedeki milyonlarca emekçinin, özellikle Çindekilerin, sömürüsü sonucu oluşan barut fıçısının bir kıvılcım sonucu patlamasından korkuyorlar. LO (23.08.19)
