Kitlelerin protesto eylemleri rejimi krize sürükledi

22 Mart Cuma günü Cezayir’in birçok bölgesindeki kötü hava şartlarına rağmen birçok kentte kitlesel protesto yürüyüşleri tertiplendi. Bundan bir ay önce 22 Şubat’ta başlayan başkaldırı, Cezayirlilerin değimiyle “hirak”, gittikçe büyüyor.

Kitleler hep birlikte, rejimin seçimleri ileri tarihe almayı, ulusal konferansı ve Anayasa değişikliğini içeren B palını kabul etmiyorlar. “Çözüm ülkenin zenginliklerini çalanlar tarafından getirilemez” diyorlar.

Okulların tatil olması nedeniyle aileler çocuklarıyla birlikte aynı bayram ve şenlik havası içinde yürüyüşlere katıldı. Kitleler “Düzen defol!” şiarıyla isteklerini öne sürüyor ve bunu ilk şart olarak ileri sürüp siyasi düzene güvensizliklerini açıkça ifade ediyorlar. Yeni Başbakan Bedoui ve suç ortağı Lamamra yuhalanıyor… 11 Mart’ta görev alan Bedoui hala daha yeni hükümetini kurmayı başaramadı, 450 tanınmış şahsiyete bakanlık görevi önermesine rağmen bir başarı elde edemedi. Hatta “Eğer telefonun çalarsa kesinlikle cevap verme, seni Bedoui bakanlık teklif etmek için arıyor!” gibi gırgırlar Başkent Alger’de dolaşıyor. Bu ise iktidarın nasıl bir çıkmazda bulunduğunu gösteriyor.

Her geçen gün, ilk başlarda harekete karşı çıkan ve şimdi U dönüşü yapıp artık hareketi destekleyen siyasetçi ve yöneticiler gündeme geliyor. Ancak tüm bunlar kitleler tarafından nefret ile karşılanıp onların rejimi yıkma kararlığını daha da artırıyor. Kitleler “Size hepiniz def olup gidiniz dedik, hepiniz geliniz demedik!” diye slogan atıyorlar.

Bu U dönüşü yapanlar arasında en iğrenç olanlardan birisi de eski Başbakan Uyahia’dır. O Mart başında kitleleri iç savaş ile tehdit ediyordu, şimdi ise bu halk hareketini anladığını ve onayladığını anlatıyor. Uyahia kendi partisi içinde de tepkilerle karşılanıyor, yolsuzlukla suçlanıyor ve hatta ihraç edilmesi isteniyor.

Cezayir Kurtuluş Hareketi (FNL) içerisinde de gittikçe büyük oranlarda yetkililer Buteflika’nın B planına karşı çıkıyor. FNL sözcüsü Haldun: “Bu konferans sorunu çözemeyecek… Katılacak olanları kim tayin edecek? Bu konferans geçerli değil…” gibi laflarla açıkça konferansa karşı çıktı. Bazı yöneticiler ona karşı çıkmış olsa da, bir sürü başka yönetici onu destekledi.

Rejimin krize girdiğinin başka anlamlı bir örneği ise Sonatrach (Ulusal Hidrokarbür Şirketi) Genel Müdürü’nün desteğidir. 10 Mart’ta Sonatrach idaresi 5’inci dönem Başkanlığına karşı greve katılan emekçileri tehdit etmişti. Ama ayni idare şimdi bu hareketi selamlıyor: “Sonatrach şirketi vatandaşların şirketi ve ülke ekonomisinin motoru olma sıfatı dolayısıyla bu hareketin dışında kalamaz.”

Buteflika’nın Başkanlığını desteklemiş olan Ulusal Başkanlık koalisyonu partileri bu büyük güçlü hareket karşısında aciz kaldıkları için dağılma sürecine girdi. İslamcılardan liberallere kadar giden muhalefet partileri de yıpranmış bulunuyorlar. Onlar birleşip hakim sınıflar için bir çözüm getirmeye çalışıyorlar, ama şu ana kadar başarılı olamadılar.

Bu geçiş dönemini yönetmek için bir lider arayışları sürüyor. Bu Başkan kim olacak? Ortada bazı isimler dolaşıyor: gündemde olanlardan birisi de İnsan Hakları Ligi eski başkanı avukat Buşasi’nin ismi. Basın ayrıca On Kara Yıl döneminde Başkanlık yapmış olan eski subay Liamine Zerual’den söz ediyor.

İlk başlarda ordu da sesiz kalmıştı, ama 7 Mart’ta tehditler savuran Milli Savunma Bakanı da bu hareketi selamlama kararı aldı. 26 Mart’ta en nihayet ordu Buteflika’nın Başkanlık görevinden alınmasını isteyerek hareketi bitirmeye çalıştı. Ordu, kitlelerin sloganına katılarak “Halk ve ordu kardeştir” sloganını kabul etti.

İktidar şu ana kadar baskı yöntemlerini kullanma seçeneğine başvurmadı, ama ileride böyle bir yola başvurmayacağı anlamına gelmiyor. 29.3.19 LO

EK: Bu isyan hareketine işçi sınıfı kitlesel olarak katıldı. Örneğin 26 Mart’ta sosyal ağlar vasıtasıyla kamu sektörüne üç günlük genel grev çağrısında bulunuldu. Bu greve katılım gittikçe büyüdü. Bundan endişelen çevreler bunu durdurmak için “bu bizi bölebilir” gibi fikirler ileri sürüyorlar. Son haberlere göre 30 Mart günü de eylemlere katılım, hem kamu hem de özel sektörde, çok yoğun oldu. Örneğin Başkentteki yürüyüşe katılım bir milyonu aştı. 31.03.2019