Marikana’da ölenler kitlelerin hafızasında
Güney Afrika hükumeti, 16 Ağustos 2012’de Marikana’daki platin madeni Lonmin’de öldürülen grevci 34 madencinin hangi şartlarda öldürüldüğüne ilişkin Farlam komisyonunun hazırladığı raporu ancak 3 aylık gecikmeden sonra yayınladı.
Raporda fazla rahatsız edici şeyler yok. Temel olarak, ek araştırma gerektiğine vurgu yapıp grevcilerin uyguladığı sözde şiddetten söz ederek, sendikanın grevi kontrol edemediği, Lonmin’in personelini korumak için gerekli önlemleri almadığı ve de yerel ve bölgesel polis kadrolarının yetersizliğinden bahsediyor.
Raporun ANC (Afrika Ulusal Kongresi) üst düzey yöneticileri arasında bu kadar tepkilere yol açması, çok yakıcı bir konuyu yeniden gündeme taşımasından. Bu konu yüzünden o zamanlar Güney Afrika maden alanında en büyük grevler yaşanmıştı. 646 sayfalık raporun çoğundaki ikiyüzlü, muğlak hukuki ifadeler dışında somut bazı şeyler anlatılıyor.
Dönemin askeri ve polis şeflerinin utanç verici yalanlarını, çarpıtmalarını ve gerçek sorumluluklarını ört bas etmek için yaptıklarını anlatan onlarca sayfa var. Rapordaki onlarca şahit ifadesi, çok açıkça para babaları, siyasetçiler ve devletin üst kadroları arasındaki suç ortaklıklarını, yoksullara nasıl birlikte saldırdıklarını, yoksulları nasıl hor gördüklerini canlı bir şekilde gözler önüne seriyor. Özcesi iktidara gelen ANC hükumetinin Güney Afrika’da yolsuzlukları nasıl yaydığını ve genel uygulama haline dönüştürdüğünü somut bir şekilde ortaya koyuyor.
Raporda yıldız gibi parlayanlardan biri de yakın zamanda başkan yardımcısı koltuğuna oturtulan ve büyük bir olasılıkla Başkan Jacob Zuma’nın varisi olacak olan Cyril Ramaphosa’dır. Ramaphosa, madenciler sendikasının eski kurucularından olup ırk ayırımcı rejiminin yıkılmasından sonra ülkenin en zenginlerinden biri oldu. Lonmin’de madencilerin katledildiği gün, Lonmin maden yürütme kurulu koltuğunda, hisselerin %8’ine sahip bir üye idi.
Farlam raporu, Ramaphosa’nın Lanmin sorumlusu olarak, ANC hükümet çevrelerindeki ilişkilerini nasıl kullandığını, Marikana grevinin bir cinayet şebekesi olarak ilan edilmesini sağladığını ve katliamdan bir gün önce grevi en kısa sürede bitirmek için yerel polis güçlerinin “tüm olanakları” kullanmaları için yönlendirdiğini anlatıyor.
Sonuçta Farlam raporu, kendi mantığı çerçevesinde hareket ederek Ramaphosa’nın katliamda sorumluluğu olmadığını belirtiyor ve Lonmin madenin ortaklarından birisinin ilişkilerini kullanıp kendisine zarar veren bir grevi bitirmek istemesinin normal olduğuna vurgu yapıyor. Kazanç hırsı ile tutuşan bir burjuvazi için kokuşmuş dünyalarında, kârlarını korumak için her türlü katliamı normal bulmalarında bir sorun yok!
Rapor, devleti haklı çıkarmak mantığıyla hazırlandığı için sonuçta da ikiyüzlü davranma zorunluluğuyla karşılaştı. Ama içeriği nedeniyle kitleler arasında çok hızlı ilgi görmesi de rastlantı değil. Çünkü satır aralını okumasını bilenler için açıkça, Güney Afrika iktidarını tartışılmaz bir şekilde mahkum ediyor.
Çünkü kitlelerin büyük çoğunluğu feci bir yoksulluğa sürüklendi ve bu ortamda şiddet, günlük yaşamın bir parçası haline geldi ve de her yürüyüş her grev, yoksulların saflarında ölümlerle sonuçlanıyor. LO (24.07.2015)
